Την ιστορία της Ξυλαγανής, σημαντικές χρονολογίες για τον οικισμό, μνημεία, υποδομές, προτάσεις για διαμονή και διασκέδαση παρουσιάζουν, μεταξύ άλλων, οι μαθητές της Α’ τάξης του Γυμνασίου Ξυλαγανής στον τουριστικό οδηγό που επιμελήθηκαν υπό την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού τους κ. Θανάση Καλογιαντσίδη και ο οποίος εκδίδεται με τη στήριξη του Δήμου Μαρωνείας-Σαπών.
Ορισμένες από τις σημαντικότερες ημερομηνίες τις οποίες καταγράφουν στον τουριστικό οδηγό οι μαθητές είναι:
—Το 1981 ιδρύεται ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξυλαγανής
—Το 1986 θεμελιώνεται το Πολιτιστικό Κέντρο Ξυλαγανής
—Το 1992 ο παλιός αλευρόμυλος των Ουζουνόπουλου – Ατζεμιάν περιέρχεται στην ιδιοκτησία του Πολιτιστικού Ομίλου Ξυλαγανής –50% με αγορά και 50% από δωρεά– και αρχίζουν οι πρώτες εργασίες για τη μετατροπή του σε Λαογραφικό Μουσείο Ξυλαγανής
—Το 1994 ο ΠΟΞ αναγείρει το Μνημείο των 29 Ξυλαγανιωτών που σφαγιάσθηκαν από τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής το 1944.
Παράλληλα καταγράφουν τα σημαντικότερα αξιοθέατα του οικισμού όπως είναι το Λαογραφικό Μουσείο και το Μνημείο Πεσόντων Ξυλαγανιωτών.
Στο μήνυμα του ο Δήμαρχος Μαρωνείας-Σαπών κ. Ντίνος Χαριτόπουλος εξήρε την προσπάθεια των μαθητών σημειώνοντας ότι «το έργο που κατατέθηκε δημόσια προκαλεί θαυμασμό για την πολυφωνία, την άρτια τεκμηρίωση, τον υψηλό στοχασμό του και θα αποτελέσει οδοδείκτη σε όποιον θέλει να ανακαλύψει τη μαγεία της Ξυλαγανής».
