Τα ισοτονικά ή αλλιώς αθλητικά ποτά είναι μια ανακάλυψη που έχει μπει τα τελευταία χρόνια στη ζωή μας, κυρίως για όλους όσους γυμνάζονται.
Ισοτονικό είναι ένα διάλυμα ή ποτό του οποίου η ωσμωτικότητα (ωσμωτική πίεση) είναι ίδια με αυτή του αίματος ή πολύ πιο απλά ισοτονικά ποτά είναι αυτά τα που λόγω της συγκεντρώσεως των συστατικών που περιέχουν απορροφώνται ταχύτατα από το έντερό μας στο αίμα μας. Με την ίδια λογική ένα ποτό μπορεί να γίνει υποτονικό ή υπερτονικό αναλόγως την συγκέντρωση των ουσιών που εμπεριέχει.
Τι είναι τα ισοτονικά ποτά
Μιλώντας για ισοτονικά ποτά ή αθλητικά ποτά αναφερόμαστε σε υγρά διαλύματα τα οποία χρησιμοποιούνται στον αθλητισμό στην προαγωνιστική, στην αγωνιστική καθώς και στην μεταγωνιστική περίοδο ενός αθλητή. Η χρησιμότητα τους έγκειται στο ότι τα ποτά αυτά (πρέπει να) είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να καλύπτουν της ανάγκες ενυδάτωσης ενός αθλητή, καθώς και να παρέχουν ενέργεια στο σώμα του για την μείωση της εμφάνισης της κόπωσης και την αύξηση της επίδοσής του.
Τι περιέχουν
Εκτός από κάποια βασικά συστατικά που υπάρχουν σχεδόν σε όλα τα ποτά υπάρχουν κάποια που περιέχουν πολλά υποσχόμενες ουσίες…
Άλλα περιέχουν, καφεΐνη, άλλα ταυρίνη, άλλα quarana, άλλα ινοσιτόλη, άλλα περιέχουν όλα τα προηγούμενα μαζί!
Όμως οι υπερβολές είναι φτιαγμένες για τους ανθρώπους και είναι αυτές που θα ελκύσουν το μάτι, άσχετα αν θα ενισχύσουν την αθλητική απόδοση.
Πρέπει όλοι να παίρνουμε τα ίδια ισοτονικά ροφήματα; Φτάνουμε σε μια ερώτηση που η απάντησή της έχει πολλά σκέλη.
Ας αναρωτηθούμε αρχικά αν α) ένα Χ ισοτονικό ποτό κάνει για έναν άνδρα όσο για μια γυναίκα, β) για έναν μαραθωνοδρόμο όσο και για έναν μπασκετμπολίστα, γ) για έναν κολυμβητή 100 μέτρων όσο και για έναν κολυμβητή 20 χιλιομέτρων, δ) για έναν δρομέα σε ψυχρό κλίμα όσο για έναν δρομέα σε ζεστό κλίμα και αυξημένη υγρασία, ε) για έναν έφηβο αθλητή όσο για έναν ενήλικα, κ.ο.κ
Η απάντηση είναι όχι!
Τίποτα δεν είναι για όλους! Χρειάζεται εξατομίκευση, αξιολόγηση, ανάλυση και γνώση.
Τι πρέπει να έχει ένα ισοτονικό ποτό
Όπως έχει φανεί από μελέτες, για να προαχθεί η ενυδάτωση και να παραγκωνιστεί η κόπωση, το ισοτονικό μας ποτό πρέπει να περιέχει εκτός από νερό, υδατάνθρακες (σουκρόζη, γλυκόζη, φρουκτόζη, μαλτοδεξτρίνες ή και συνδυασμούς αυτών) και νάτριο με την μορφή του αλατιού (Maughan 1994).
Το νάτριο θα ενεργοποιήσει την απορρόφηση σακχάρων και νερού από το έντερο και θα βοηθήσει στην ενυδάτωση αυξάνοντας τα εξωκυτταρικά υγρά. Επίσης το νάτριο καθυστερεί την μείωση της δίψας που οδηγεί στην πρόωρη παύση κατανάλωσης υγρών.
Οι ποσότητες του αλατιού και του υδατάνθρακα ποικίλουν αναλόγως το άθλημα, την έντασή του και την διάρκειά του. Συνίστανται 0,5-0,7gr νατρίου ανά λίτρο υγρού. Μεγάλες ποσότητες νατρίου καθώς και υδατάνθρακα μπορεί να μην απορροφώνται σωστά ή να δημιουργήσουν γαστρεντερικά προβλήματα.
Η γεύση και η σωστή θερμοκρασία παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο. Έχει φανεί ότι υγρά σε θερμοκρασίες 15-22°C έχουν καλύτερη απορροφητικότητα προσδίδοντας παράλληλα την μέγιστη ευχάριστη γεύση.
Η σύστασή του να είναι τέτοια ώστε να μην προκαλεί γαστροεντερική δυσφορία αλλά αντιθέτως να προάγει την αύξηση των επιδόσεων κατά την άσκηση. Για μέτριας έντασης και διάρκειας αθλήματα (45-60 λεπτών) συνίσταται ένα ισοτονικό διάλυμα το οποίο να περιέχει 4-8% υδατάνθρακα ανά 100ml υγρού ώστε να επιτευχθεί γρήγορη απορρόφηση και καλή γεύση.
Πώς να φτιάξουμε μόνοι μας ένα ισοτονικό ποτό
Η αθλήτρια του τένις Ελένη Δανιηλίδου είχε καλούς μέντορες…
Για χρόνια χρησιμοποιούσε ένα αθλητικό ποτό που της παρασκεύαζε η ομάδα της. Αποτελούνταν από νερό, αλάτι, μέλι και λίγο χυμό πορτοκάλι! Ότι ακριβώς χρειάζεται ένα σώμα για να ενυδατωθεί και να αναπληρώσει την χαμένη του ενέργεια.
Για το δικό μας ισοτονικό ποτό
Σε 500ml νερού προσθέτουμε,
1η πρόταση: 4κ.σ μέλι + ½ κ.γ αλάτι + 60ml χυμό πορτοκάλι
2η πρόταση: 2 φακελάκια πράσινο τσάι + χυμό από μισό λεμόνι + 2κ.σ μέλι + ½ κ.γ αλάτι
