Τα βλαστικά κύτταρα (stem cells) είναι τα προγονικά κύτταρα όλων των κυττάρων του οργανισμού.
Πρόκειται για αδιαφοροποίητα κύτταρα, δηλαδή μπορούν να μετατραπούν σε όλα τα είδη των κυττάρων των ιστών και οργάνων του οργανισμού όπως οστεοκύτταρα, μυοκύτταρα, κύτταρα μυοκαρδίου, ηπατικά, νεφρικά, νευρικά, δερματικά κύτταρα κλπ.
Τα βλαστικά κύτταρα βρίσκονται στο μυελό των οστών, στο αίμα του ομφάλιου λώρου και του πλακούντα, στον ιστό του ομφάλιου λώρου και του πλακούντα, στο περιφερικό αίμα των ενηλίκων, στο λίπος καθώς και σε άλλους ιστούς του σώματος.
Τα βλαστικά κύτταρα έχουν δύο βασικά χαρακτηριστικά:
Μπορούν να ανανεώνονται παράγοντας ακριβή αντίτυπα του εαυτού τους και
Μπορούν, αν βρεθούν σε κατάλληλες συνθήκες, να διαφοροποιούνται σε κύτταρα με εξειδικευμένη λειτουργία. Έτσι μπορούν να μετατραπούν σε οποιοδήποτε άλλο είδος κυττάρου (π.χ. χονδροκύτταρα).
Για να γίνει αυτό πρέπει να «ενεργοποιηθούν», δηλαδή να λάβουν τα κατάλληλα σήματα, το οποία συνήθως συμβαίνει όταν υπάρχει τραυματισμός ή φλεγμονή. Έτσι, ωριμάζουν σε κύτταρα του ιστού ή του οργάνου το οποίο τραυματίστηκε και ο κύριος ρόλος τους είναι να τα επιδιορθώνουν.
Η θεραπεία με βλαστοκύτταρα (stem cells) στοχεύει στο να συλλέξει τα κύτταρα αυτά από ιστούς που βρίσκονται σε αφθονία αλλά σε ληθαργική κατάσταση και να τα μεταφέρει στο σημείο της βλάβης. Εκεί εγχύονται συγχρόνως με αυτόλογους επουλωτικούς παράγοντες από ενεργοποιημένα αιμοπετάλια (PRP). Με τον τρόπο αυτό τα βλαστοκύτταρα (stem cells) υπό την καθοδήγηση των αιμοπεταλίων και των κυττάρων από τους παρακείμενους ιστούς ξεκινούν να διαφοροποιούνται σε όμοιους κυτταρικούς πληθυσμούς αναπληρώνοντας τα κύτταρα και συμβάλλοντας στην τελική αποκατάσταση της βλάβης.
Έτσι, χρησιμοποιώντας βλαστικά κύτταρα του ίδιου του ατόμου, επιτυγχάνεται αποκατάσταση των ιστών και οργάνων που έχουν υποστεί βλάβη. Η τεχνική βασίζεται στην ικανότητα του οργανισμού να αυτοϊάται, δηλαδή, παράγει ο ίδιος τα απαραίτητα “όπλα” για να μπορέσει και να καταπολεμήσει το πρόβλημα.
Τα σημεία από τα οποία μπορούν να εξαχθούν βλαστοκύτταρα και να έχουν πρακτική θεραπευτική χρήση είναι βασικά ο μυελός των οστών από τον οποίον τα βλαστοκύτταρα λαμβάνονται με οστική παρακέντηση και ο λιπώδης ιστός από τον οποίο επίσης συλλέγονται βλαστικά κύτταρα με μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία.
Η θεραπεία με βλαστοκύτταρα (stem cells) χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας κατά κύριο λόγο αλλά και σε τραυματισμούς του αρθρικού χόνδρου ή άλλων δομών του συνδετικού ιστού που δεν έχουν ικανοποιητική ανταπόκριση σε θεραπεία με πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP). Τα βλαστοκύτταρα μπορούν να διεγείρουν την επιδιόρθωση και την εκ νέου ανάπτυξη του κατεστραμμένου χόνδρου, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον πόνο και την δυσκαμψία. Συνήθως, χρειάζεται μια έγχυση και το αποτέλεσμα μπορεί να διαρκέσει για αρκετούς μήνες.
dark-slate-quotes-hiΓια τις πρώτες 2-3 ημέρες υπάρχει αίσθημα βάρους στην περιοχή της έγχυσης το οποίο υποχωρεί προοδευτικά και εξαφανίζεται μέσα σε μια εβδομάδα. Οι καθημερινές δραστηριότητες γίνονται χωρίς πρόβλημα από την επομένη μέρα της θεραπείας ενώ οι αθλητικές δραστηριότητες αποφεύγονται για τις πρώτες ήμερες.
Εμμανουήλ Μπριλάκης
Ορθοπαιδικός χειρουργός
