Όταν ήμασταν νέοι γονείς και ξεφυσούσαμε για τις δυσκολίες και τις αγωνίες που είχαμε με το μεγάλωμα των μωρών μας, ακούγαμε τους γονείς με παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία να λένε «Αυτά δεν είναι τίποτα, να δείτε στην εφηβεία τι σας περιμένει.», υπονοώντας ότι τα δύσκολα έρχονται…
Δεν τους δίναμε ιδιαίτερη σημασία, ούτε τους πολύ-πιστεύαμε, ούτε καταλαβαίναμε καν τι εννοούσαν. Ωστόσο, μεγαλώνοντας τα παιδιά, αρχίσαμε να τα μαθαίνουμε και να μας μαθαίνουν… τα εμπιστευόμαστε όλο και περισσότερο. Κι έτσι μεγαλώνοντας και μαθαίνοντας φτάσαμε στην περιβόητη εφηβεία.
Αναρωτιέμαι συχνά, πως μπορώ να εξακολουθώ να έχω την καλύτερη σχέση με το έφηβο παιδί μου, αποφεύγοντας τις «τρικλοποδιές» της ζωής;
Βασικό κανόνας είναι πως η σχέση μας με το παιδί, ανεξαρτήτου ηλικίας, πρέπει να διακρίνεται από ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη, ενώ την ίδια στιγμή χρειάζεται να θέσουμε όρια. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχουν ξεκάθαροι και διακριτοί ρόλοι ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά.
Ας δούμε μερικά σημεία που οφείλουμε να προσέξουμε για μια καλύτερη σχέση με τα παιδιά:
- Καταρχήν, είμαστε και παραμένουμε οι γονείς τους. Δεν είμαστε ούτε οι φίλοι τους, ούτε οι κολλητοί τους. Μπορούμε να έχουμε μία όμορφη , φιλική σχέση. Όμως, τα παιδιά έχουν δικούς τους φίλους και εμείς τους δικούς μας.
- Οφείλουμε να τους δείχνουμε εμπιστοσύνη στις δυνατότητες των έφηβων παιδιών μας. Οι γονείς συνήθως πιστεύουν πως τα παιδιά τους έχουν λιγότερες ικανότητες, για το λόγο ότι στα μάτια τους είναι πάντα τα μικρά παιδιά. Εμπιστευτείτε τα, αφήστε τα ελεύθερα να δράσουν… Μπορούν να κάνουν πολλά περισσότερα…
- Προσέξτε! Οι έφηβοι συνηθίζουν να υπερτιμούν τις δυνατότητές τους. Νομίζουν ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα και δεν υπολογίζουν τους κινδύνους. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να είμαστε αυστηροί με τα όρια που έχουμε θέσει και να μην τους αφήνουμε να κάνουν ότι θέλουν.
- Για να μας εμπιστεύονται τις ανησυχίες τους τα έφηβα παιδιά μας και να μοιράζονται μαζί τις όποιες σκέψεις τους, οφείλουμε εμείς, πρώτοι να τους δείξουμε το δρόμο. Πώς; Εκφράζοντας τους δικούς μας προβληματισμούς, τις σκέψεις μας και τα συναισθήματα μας και ακούγοντας τη θέση τους.
- Χρειάζεται να τεθούν τα όρια από νωρίς. Να τα συζητήσουμε, να τα διαπραγματευτούμε, να τα συμφωνήσουμε… και κυρίως να τηρηθούν και από τις δύο πλευρές. Μερικά παραδείγματα, τηλεόραση μπορεί να δει το παιδί αφού τελειώσει τα μαθήματα του και μέχρι τις 22:00. Μπορεί ο έφηβος να πάει στο πάρτυ αλλά στις 00:30 να επιστρέψει στο σπίτι.
- Καθιερώστε ένα ποσό για ‘’χαρτζιλίκι’’, με το οποίο θα μπορεί να βγάζει την εβδομάδα. Θα γνωρίζει ο έφηβος πως κάθε Σάββατο ή κάθε Δευτέρα θα λαμβάνει ένα συγκεκριμένο ποσό και δεν θα έχει να περιμένει κάτι άλλο μέσα στην εβδομάδα από τους γονείς του. Με αυτό τον τρόπο, ο έφηβος μαθαίνει να διαχειρίζεται τα χρήματα του και να ξοδεύει όπου, όποτε και όπως θέλει. Το χαρτζιλίκι συνδυάζει όρια, εμπιστοσύνη, δέσμευση και υπευθυνότητα.
Καμία σχέση δεν είναι εύκολη… Φανταστείτε στην «επαναστατική» εφηβεία… με ειλικρίνεια, εμπιστοσύνη και σαφή όρια οι σχέσεις με τα παιδιά σας θα κυλήσουν πιο ομαλά…
Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος στην Αγία Παρασκευή, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.
