Σε 477,9 εκατ. ευρώ υπολογίζεται η αξία των χαρτονομισμάτων και κερμάτων που βρίσκονται ακόμη σε δραχμές ξεχασμένα ή φυλαγμένα σε διάφορες γωνιές των σπιτιών των Ελλήνων, ενώ έχουν παρέλθει δύο δεκαετίες από τότε που κόπηκαν τα πρώτα χαρτονομίσματα και κέρματα του ευρώ και διανεμήθηκαν στα νοικοκυριά όλων των χωρών της Ε.Ε.
Οι Ελληνες δεν αποτελούν εξαίρεση ανάμεσα στους Ευρωπαίους, οι οποίοι αν και χρησιμοποιούν το ευρώ εδώ και 20 χρόνια φαίνεται πως δεν είναι πρόθυμοι να αποχωριστούν οριστικά τα εθνικά τους νομίσματα και τα διατηρούν σε συρτάρια, ίσως και σε στρώματα στα σπίτια τους. Ετσι, το συνολικό ποσό των άλλοτε εθνικών νομισμάτων που παραμένει σε διάφορα μέρη υπολογίζεται πως ανέρχεται σε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg, το συνολικό ποσό των εθνικών νομισμάτων που ακόμη μπορούν να ανταλλαχθούν στις κεντρικές τράπεζες αντιστοιχεί σε περίπου 8,5 δισ. ευρώ. Τα ποσά παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις από χώρα σε χώρα, με τη Γερμανία να συγκεντρώνει το μεγαλύτερο, καθώς είναι γνωστή η προσήλωση των Γερμανών στα μετρητά, όπως και η αγάπη τους για το πάλαι ποτέ νόμισμά τους, το μάρκο.
Προπαντός, όμως, έχει διευκολύνει τους Γερμανούς να κρατήσουν κάποια ποσά σε γερμανικά μάρκα η απόφαση της κεντρικής τράπεζας, της Bundesbank, που σε αντίθεση με άλλες κεντρικές τράπεζες θα ανταλλάσσει επ’ άπειρον τα γερμανικά μάρκα με ευρώ. Σύμφωνα, έτσι, με τους υπολογισμούς του Bloomberg, τα γερμανικά νοικοκυριά διατηρούν κρυμμένα μάρκα συνολικής αξίας που πλησιάζει τα 6 δισ. ευρώ. Ακολουθούν η Ισπανία με ύψος αποταμιεύσεων σε πεσέτες που υπολογίζεται ότι πλησιάζει το 1,8 δισ. ευρώ σε αξία και η Ιταλία με λιρέτες συνολικής αξίας περίπου 1,2 δισ. ευρώ.
H Bundesbank, σε αντίθεση με άλλες κεντρικές τράπεζες, έχει πάρει απόφαση ότι θα ανταλλάσσει επ’ άπειρον τα γερμανικά μάρκα με ευρώ.
Στην περίπτωση της Ισπανίας και της Ιταλίας δεν εφαρμόζεται αντίστοιχη πολιτική, καθώς οι κεντρικές τράπεζες των δύο χωρών έχουν πάψει να ανταλλάσσουν τα παλιά εθνικά νομίσματα με ευρώ. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της Γαλλίας, στην οποία υπολογίζεται ότι υπάρχουν ακόμη γαλλικά φράγκα αξίας που πλησιάζει το 1 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά την Πορτογαλία, έχει πάψει να μετατρέπει νομίσματα του εσκούδο σε ευρώ και τον Φεβρουάριο θα δώσει τέλος και στην ανταλλαγή χαρτονομισμάτων του παλαιού νομίσματος.
Δεν είναι σαφές πόσα από αυτά μπορούν ακόμη να ανταλλαχθούν με ευρώ ακριβώς επειδή δεν είναι ίδια η πρακτική σε όλες τις χώρες. Ακόμη πιο ασαφές είναι όμως το γιατί δεν έχουν ανταλλαχθεί έως τώρα. Ανάμεσα στις πιθανές εξηγήσεις της παράξενης αυτής στάσης των Ευρωπαίων είναι το ενδεχόμενο να ήταν αποταμιεύσεις που ξεχάστηκαν κάτω από στρώματα, ενώ δεν αποκλείεται και η πιθανότητα να διατηρούνται με νοσταλγία, καθώς αποτελούν ενθύμια μιας άλλης εποχής.
Υπενθυμίζεται πως το ευρώ κυκλοφόρησε για πρώτη φορά και βρέθηκε κυριολεκτικά στις τσέπες των Ευρωπαίων την 1η Ιανουαρίου 2002. Αρχικά ήταν το νόμισμα 12 χωρών-μελών της Ευρωζώνης και στη συνέχεια προσχώρησαν σε αυτήν η Κύπρος, η Εσθονία και κάποιες άλλες χώρες. Η ΕΚΤ σχεδιάζει να παρουσιάσει νέα χαρτονομίσματα του ευρώ το 2024. Μέσα στη δεκαετία είναι, άλλωστε, πιθανόν να παρουσιάσει η τράπεζα και το δικό της ψηφιακό νόμισμα.
