Τι είναι η αναιμία,
Η αναιμία αναπτύσσεται όταν δεν έχετε αρκετά υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια για να μεταφερθεί το οξυγόνο σε όλο το σώμα σας.
Τα αιμοσφαίρια μπορεί να μην έχουν αρκετή αιμοσφαιρίνη, την πρωτεΐνη που μας δίνει το κόκκινο χρώμα του αίματος.
Η αναιμία επηρεάζει περίπου το 7% του πληθυσμού των ΗΠΑ και είναι πιο συχνή σε γυναίκες στην αναπαραγωγική ηλικία και σε ηλικιωμένους.
Συμπτώματα αναιμίας
Αν είστε συχνά κουρασμένοι ακόμα ενώ έχετε κοιμηθεί καλά ή σας λείπει η ενέργεια για τις φυσιολογικές/ καθημερινές σας δραστηριότητες, μπορεί να έχετε αναιμία.
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
Αδυναμία
Ζάλη
Χλωμό δέρμα
Πονοκέφαλο
Μούδιασμα ή ψυχρότητα στα χέρια και τα πόδια
Χαμηλή θερμοκρασία σώματος
Συμπτώματα που σχετίζονται με την καρδιά
Τα άτομα με αναιμία έχουν λιγότερο οξυγόνο στο αίμα τους, πράγμα που σημαίνει ότι η καρδιά πρέπει να εργαστεί σκληρότερα για να αντλήσει αρκετό οξυγόνο στα όργανα τους.
Τα καρδιακά συμπτώματα περιλαμβάνουν αρρυθμία (ανώμαλο καρδιακό ρυθμό), δύσπνοια και πόνο στο στήθος.
Η αναιμία στα παιδιά
Πολλά παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν αναιμία, συνήθως επειδή δεν έχουν αρκετό σίδηρο στη διατροφή τους.
Οι άνθρωποι που έχουν αναιμία με ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να αισθάνονται την επιθυμία να καταναλώσουν μη βρώσιμα αντικείμενα , μια συμπεριφορά που ονομάζεται pica ή αλλοτριοφαγια.
Οι παιδίατροι συνήθως εξετάζουν όλα τα παιδιά για αναιμία τους πρώτους 12 μήνες. Μια σοβαρή περίπτωση αναιμίας θα μπορούσε να επηρεάσει μόνιμα την ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Παράγοντες κινδύνου
Οι γυναίκες και τα άτομα με χρόνιες ασθένειες διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης αναιμίας.
Όταν οι γυναίκες έχουν απώλεια αίματος κατά την έμμηνη ρύση, μπορεί εμφανίσουν αναιμία.
Η εγκυμοσύνη προκαλεί ,επίσης, αλλαγές στον όγκο αίματος μιας γυναίκας που μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία.
Χρόνιες ασθένειες όπως η νεφροπάθεια μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα του σώματος να παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια.
Μια δίαιτα χαμηλή σε σίδηρο, φυλλικό οξύ ή βιταμίνη Β12 αυξάνει επίσης τον κίνδυνο.
Κάποια είδη αναιμίας είναι κληρονομικά.
Έφηβοι και αναιμία
Αν είστε έφηβος και αισθάνεστε συχνά κουρασμένος, η αναιμία μπορεί να είναι αιτία.
Οι έφηβοι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της σιδηροπενικής αναιμίας, λόγω της ανάπτυξης τους.
Τα κορίτσια στην εφηβεία είναι επίσης πιο επιρρεπή στην αναιμία, λόγω της έμμηνης ρύσης τους.
Χαμηλή πρόσληψη σιδήρου
Μια δίαιτα χαμηλή σε σίδηρο μπορεί να προκαλέσει αναιμία.
Ο σίδηρος από τα φυτά και από τα συμπληρώματα δεν απορροφάται από τον οργανισμό σε μεγάλη ποσότητα.
Οι γαστρεντερικές παθήσεις όπως η νόσος του Crohn, η κοιλιοκάκη ή ακόμα και η χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση του σιδήρου.
Μερικά τρόφιμα και φάρμακα μπορούν να παρεμποδίσουν την απορρόφηση του σιδήρου όταν τα καταναλώνουμε τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο. Μερικά από αυτά είναι :
· Γαλακτοκομικά
· Άλλα τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο
· Συμπληρώματα ασβεστίου
· Καφές
· Τσάι
Ανεπάρκεια βιταμινών
Το σώμα χρειάζεται τόσο τη βιταμίνη Β12 όσο και το φυλλικό οξύ για να δημιουργήσει ερυθρά αιμοσφαίρια.
Μια δίαιτα πολύ χαμηλή σε αυτές τις βιταμίνες μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει αναιμία. Μια αυτοάνοση διαταραχή ή κάποιο πεπτικό πρόβλημα μπορεί επίσης να εμποδίσει το σώμα σας να απορροφήσει αρκετή Β12.
Τα ζωϊκά τρόφιμα και τα ενισχυμένα δημητριακά για πρωινό αποτελούν καλές πηγές της βιταμίνης B-12.
Το φυλλικό οξύ βρίσκεται σε φυλλώδη πράσινα λαχανικά, φρούτα, αποξηραμένα φασόλια και μπιζέλια και προστίθεται στα ψωμιά, τα ζυμαρικά και τα δημητριακά.
Ασθένεια
Χρόνιες ασθένειες ή κάποια λοίμωξη μπορεί να κάνει το σώμα να παράγει λιγότερα ερυθρά αιμοσφαίρια. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ήπια πτώση της αιμοσφαιρίνης.
Εάν έχετε σημαντική απώλεια αίματος, τότε μπορεί να εμφανίσετε αναιμία με ανεπάρκεια σιδήρου.
Μερικά φάρμακα και ιατρικές θεραπείες μπορεί επίσης να σας θέσουν σε κίνδυνο για αναιμία.
Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για να δείτε αν χρειάζεστε σίδηρο ή άλλα συμπληρώματα.
Απλαστική αναιμία
Η απλαστική αναιμία είναι μια σπάνια διαταραχή στην οποία ο μυελός των οστών δεν παράγει αρκετά κύτταρα του αίματος. Επηρεάζει μόνο περίπου δύο εκατομμύρια ανθρώπους.
Μπορεί να προκληθεί από υψηλές δόσεις ακτινοβολίας, ορισμένες χημικές εκθέσεις, ιούς ή μια αυτοάνοση διαταραχή στην οποία το σώμα σας επιτίθεται στο μυελό των οστών.
Σε ορισμένες περιπτώσεις κληρονομείται.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι άνθρωποι χρειάζονται μεταγγίσεις αίματος ή ακόμα και μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Απώλεια αίματος
Η απώλεια πάρα πολλών ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι μια κοινή αιτία της αναιμίας.
Η βαριά εμμηνόρροια, τα έλκη, ο τραυματισμός ή η χειρουργική επέμβαση μπορεί να προκαλέσουν αρκετή απώλεια αίματος για να οδηγήσουν σε αναιμία με ανεπάρκεια σιδήρου.
Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Η αναιμία των βλαστικών κυττάρων είναι μια κληρονομική διαταραχή στην οποία το σώμα παράγει μια ανώμαλη μορφή αιμοσφαιρίνης.
Αυτό αναγκάζει τα ερυθρά αιμοσφαίρια να αλλάξουν από στρογγυλά σε δρεπανοειδή και να κολλήσουν μαζί. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια πεθαίνουν ταχύτερα από τα κανονικά ερυθρά αιμοσφαίρια.
Γενικές εξετάσεις αίματος
Μια πλήρης εξέταση αίματος θα ελέγξει τα επίπεδα των ερυθρών αιμοσφαιρίων, των λευκών αιμοσφαιρίων, των αιμοπεταλίων και της αιμοσφαιρίνης.
Θα ελέγξει επίσης άλλους παράγοντες όπως το μέσο μέγεθος, τη μεταβλητότητα στο μέγεθος, τον όγκο και τη συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης στα ερυθρά αιμοσφαίρια.
Εάν έχετε αναιμία με ανεπάρκεια σιδήρου, τα ερυθροκύτταρα σας μπορεί να είναι μικρότερα από το κανονικό. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας ρωτήσει για τα συμπτώματά σας, τα φάρμακα που παίρνετε και το οικογενειακό σας ιστορικό.
Εξέταση μυελού των οστών
Εάν το σώμα σας παράγει πολύ λίγα ή πάρα πολλά αιμοσφαίρια ή η δομή τους εμφανίζεται ανώμαλη, μπορεί να χρειαστείτε εξέταση μυελού των οστών.
Ο μυελός των οστών περιέχει βλαστοκύτταρα που μετατρέπονται σε κύτταρα αίματος. Ο γιατρός σας θα αφαιρέσει ένα μικρό δείγμα μυελού των οστών μέσω μιας βελόνας. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 30 λεπτά και θα προκαλέσει ελάχιστο πόνο.
Σίδηρος
Τα χάπια σιδήρου συχνά χρειάζονται για τη θεραπεία της αναιμίας που προκαλείται από την ανεπάρκεια σιδήρου.
Ο δισθενής σίδηρος απορροφάται πιο εύκολα από τον τρισθενή. Είναι καλύτερα να τα παίρνετε μαζί με τρόφιμα που αποτελούν πηγή βιταμίνης C, όπως με λεμόνια, πορτοκάλια, μανταρίνια.
Αλλά μην αναμειγνύετε το χάπι σιδήρου σας με ασβέστιο, καφέ ή τσάι, το οποίο μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση.
Μην παίρνετε ποτέ σίδηρο χωρίς ιατρική συμβουλή ή αφήνετε τα χάπια κοντά στα παιδιά.
Μια υπερβολική δόση σιδήρου μπορεί να είναι επικίνδυνη. Μερικοί άνθρωποι επίσης μπορεί να χρειάζονται συμπληρώματα φυλλικού οξέος ή βιταμίνης Β12.
Σίδηρος και εγκυμοσύνη
Περίπου το 40% των εγκύων γυναικών έχουν αναιμία λόγω ανεπάρκειας σιδήρου.
Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να λαμβάνουν τουλάχιστον 30 χιλιοστόγραμμα σιδήρου κάθε μέρα στη διατροφή τους.
Διαδικασίες
Εάν έχετε σοβαρή αναιμία, μπορεί να χρειαστείτε μετάγγιση αίματος.
Όταν η παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων του σώματος δεν λειτουργεί σωστά, η αναιμία που προκαλείται από σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος και η απλαστική αναιμία μπορεί να αντιμετωπιστεί ή να θεραπευτεί με μεταμόσχευση.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο μυελός των οστών από τον δότη αντικαθιστά τον ελαττωματικό μυελό των οστών του ατόμου, οπότε το σώμα μπορεί να αρχίσει να παράγει υγιή κύτταρα αίματος.
Πρόληψη της αναιμίας
Μπορείτε να αποφύγετε ορισμένους τύπους αναιμίας με υγιεινή διατροφή.
Τα τρόφιμα που περιέχουν σίδηρο είναι το κόκκινο κρέας, το συκώτι, τα ψάρια, τ οι φακές και τα φασόλια, τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και τα αποξηραμένα φρούτα.
Επίσης τρώτε τροφές με βιταμίνη Β12 και φυλλικό οξύ, όπως τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το σπανάκι και τις μπανάνες.
Πολλά ψωμιά, δημητριακά και άλλα τρόφιμα είναι ενισχυμένα και με τα τρία βασικά θρεπτικά συστατικά: σίδηρος, Β12 και φολικό οξύ.
Η βιταμίνη C, που βρίσκεται στα εσπεριδοειδή και σε άλλα φρούτα και λαχανικά, θα βοηθήσει το σώμα σας να απορροφήσει ευκολότερα τον σίδηρο.
Υπερβολική πρόσληψη σιδήρου
Η υπερβολική πρόσληψη σιδήρου μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα.
Η υπερφόρτωση του σιδήρου μπορεί να οφείλεται σε επαναλαμβανόμενες μεταγγίσεις αίματος ή σε κληρονομική κατάσταση, αλλά η λήψη πάρα πολύ μεγάλης ποσότητας σιδήρου είναι επίσης ένας κίνδυνος..
Συμπέρασμα
Η αντιμετώπιση της αναιμίας μέσω της κατανάλωσης μιας ισορροπημένης διατροφής θα σας δώσει περισσότερη ενέργεια και θα ενισχύσει τη ζωή σας.
Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να διαχειριστούν την αναιμία μέσω μιας υγιεινής διατροφής ή/ και κάποιου συμπληρώματος σιδήρου ή βιταμινών.
Μαριάννα Μόνου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Μέλος της Ομάδας Logodiatrofis.gr
