7.9 C
Alexandroupoli
Σάββατο, 29 Μαρτίου, 2025

Μαρτάκι: Τι συμβολίζει το βραχιολάκι που φοράμε τον Μάρτιο στο χέρι

- Χορηγούμενη-

Την πρώτη μέρα του Μάρτη συνηθίζουμε να φτιάχνουμε και να φοράμε το γνωστό Μάρτη ή «μαρτάκι». Πρόκειται για ένα πολύ παλιό έθιμο, με βαλκανική διασπορά.

Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια. Οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.

Σήμερα και για όλο το μήνα παιδιά και μεγάλοι φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή. Όπως λέει ο λαός, ο Μάρτης προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της άνοιξης για να μην καούν. Τον φτιάχνουν την τελευταία μέρα του Φλεβάρη και τον φορούν την πρώτη μέρα του Μάρτη, πριν βγουν από το σπίτι.

Μάλιστα, όταν τελειώσει ο μήνας το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν και το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους.

Αφορά κυρίως τα μικρά παιδιά
Είναι ένα έθιμο σύμφωνα με το οποίο αυτός που φορά το Μάρτη, κυρίως τα μικρά παιδιά, προστατεύονται είτε από ασθένειες γενικά ή «για να μην τα κάψει ο ήλιος» για να «μην τα μαυρίζει ο ήλιος» ή για να «μην τα πιάνει το μάτι».

Συμβολικά το λευκό και το κόκκινο χρώμα τα συναντάμε συχνά στη δεισιδαιμονία όταν είναι να αποτρέψουμε κάποιο κακό. Αυτό μνημονεύεται και από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς.

Ο Αρτεμίδωρος στα «Ονειροκριτικά» συσχετίζει τους διάφορους στεφάνους των μαγισσών, ο Βιργίλιος στα «Βουκολικά» αναφέρει πολύχρωμους μίτους περιδεμένους τρεις φορές σε εικόνα ερωμένου για να τον σαγηνέψουμε.

Ο Πετρώνιος αναφέρει όμοιες μαγγανείες, όπου δένουμε πολύχρωμο στήμονα στον τράχηλο. Οι Βυζαντινοί αναφέρουν τη χρήση βαμμένης κλωστής κατά της βασκανίας. Στα Ελευσίνια μυστήρια κατά την αρχαιότητα οι νεαροί μύστες φορούσαν κρόκους στο δεξί χέρι και στο πόδι. Πρόκειται λοιπόν για έθιμο πανάρχαιο, ή όμοιο με πανάρχαια έθιμα.

Το ιδιότυπο αυτό ασπροκόκκινο βραχιολάκι, όταν έφευγε ο Μάρτιος, στην κεντρική Ελλάδα τουλάχιστον το έβγαζαν και το κρεμούσαν στο πιο ψηλό κλαδί των δένδρων που ήταν κοντά στα σπίτια με τις χελιδονοφωλιές, διότι ο Μάρτιος είναι ο μήνας της εαρινής μετανάστευσης πτηνών από την Αφρικανική ήπειρο στην Ελλάδα κυρίως και στα Βαλκάνια κατ’ επέκταση.

Τα πτηνά αυτά μεταφέρουν συχνότατα ασθένειες των θερμότερων κλιμάτων που με την αυξημένη υγρασία της άνοιξης επωάζονται.

Τι αναφέρεται στη λαογραφία
Στη λαογραφία αναφέρεται πως τα παιδιά πρέπει να σέβονται, να αγαπούν και να μην πειράζουν τα χελιδόνια, επειδή λειτουργούσαν ως «οικόσιτα» πτηνά που έκτιζαν τις φωλιές τους στους τοίχους των σπιτιών, με το σκεπτικό ότι ήταν χρήσιμα αφού εξολόθρευαν τα έντομα, κυρίως κουνούπια, που ήταν βλαβερά για τον άνθρωπο και τα οποία κουνούπια τα ίδια τα χελιδόνια μετέφεραν στο πτίλωμα τους από το ταξίδι τους από την Αφρική. Ο ένας λόγος ήταν εν μέρει αυτός, ο δεύτερος λόγος ήταν ότι οι παλαιότεροι γνώριζαν για τις ασθένειες αυτές και δεν ήθελαν να τις πάθουν τα παιδιά τους.

Μαζί με τα υγιή χελιδόνια και άλλα πουλιά μεταναστεύουν και ασθενή. Ειδικά το ασθενές χελιδόνι εάν δει κόκκινο χρώμα, το αποφεύγει και δεν πλησιάζει, αντιθέτως το υγιές χελιδόνι μαζεύει την ασπροκόκκινη κλωστίτσα που την βρίσκει στο ψηλό κλαδί του δένδρου και τη μεταφέρει στη φωλιά του για να αποτρέψει την χρήση της από τον ασθενή εισβολέα και να κλωσήσει τα υγιή αυγά του. Για τον λόγο αυτό της υγείας οι παλαιότεροι είχαν σκαρφιστεί την χρησιμότητα των χελιδονιών, κυρίως, και απέτρεπαν τα παιδιά να παίζουν μαζί τους και να πλησιάζουν τις χελιδονοφωλιές.

Έθιμο, όχι μόνο στη χώρα μας
Ωστόσο δεν είναι μόνο η χώρα μας που έχει αυτό το εθιμο. Μάρτη φοράνε και στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, μία μικρή καρφίτσα που τη λένε Μαρτσισόρ, τη Βόρεια Μακεδονία, την Αλβανία και την Μολδαβία.

Το έθιμο του Μάρτη γιορτάζεται ίδιο και απαράλλαχτο στη Βόρεια Μακεδονία με την ονομασία Μάρτινκα και στην Αλβανία ως Βερόρε. Οι κάτοικοι των δυο γειτονικών μας χωρών φορούν βραχιόλια από κόκκινη και άσπρη κλωστή για να μην τους «πιάσει» ο ήλιος, τα οποία και βγάζουν στα τέλη του μήνα ή όταν δουν το πρώτο χελιδόνι.

Άλλοι πάλι δένουν τον Μάρτη σε κάποιο καρποφόρο δέντρο, ώστε να του χαρίσουν ανθοφορία, ενώ μερικοί τον τοποθετούν κάτω από μια πέτρα κι αν την επόμενη ημέρα βρουν δίπλα της ένα σκουλήκι, σημαίνει ότι η υπόλοιπη χρονιά θα είναι πολύ καλή.

- Χορηγούμενη-

Ακολουθήστε μας και στο Instagram

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP ΤΟΥ evros24.gr

Πρωταθλητής στην ανακύκλωση ο Δήμος Σουφλίου στον Έβρο

Από τα προσωρινά στοιχεία της Διαχείρισης Απορριμμάτων Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (ΔΙΑΑΜΑΘ) για τις ποσότητες σύμμεικτων απορριμμάτων και ανακυκλώσιμων που διαχειρίστηκαν το 2024 οι...

Α.Σ. Φάρος Αλεξανδρούπολης: 3ος ο Χρήστος Αϊβάζης στο Πανελλήνιο Σχολικό Πρωτάθλημα...

Την 3η πολυπόθητη θέση κατέκτησε ο αθλητής του Α.Σ. Φάρου Αλεξανδρούπολης στο Πανελλήνιο Σχολικό Πρωτάθλημα Λυκείων εκπροσωπώντας επάξια το 1ο ΓΕΛ Αλεξανδρούπολης αλλά και...

Γυμνάσιο Τυχερού: Ενημέρωση και Εκπαίδευση σε Πρώτες Βοήθειες

Στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας Γυμνασίου Τυχερού να προετοιμάσει την σχολική κοινότητα για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων, ιδίως ενόψει των αυξανόμενων επικίνδυνων καιρικών φαινομένων,...

Βουλγαρικές απειλές κατά της Ελλάδας: Θα κόψουν τον φράχτη στο συνοριακό...

Το συνοριακό πέρασμα Ρουντόζεμ-Ξάνθη μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας, το οποίο οι Βούλγαροι λένε ότι θα έπρεπε να είναι ανοιχτό καθώς η χώρα τους έγινε...

Χ. Δερμεντζόπουλος: Πρόταση για τη διευκόλυνση στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων στη...

Αναφορά προς τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, κ. Νικόλαο Δένδια, κατέθεσε ο Βουλευτής Έβρου της Νέας Δημοκρατίας, Χρήστος Δερμεντζόπουλος, με θέμα τη διευκόλυνση των στελεχών...

9.320.400,80 ευρώ αποζημιώσεις σε κτηνοτρόφους της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

Στη Διαύγεια δημοσιεύθηκε η απόφαση που αφορά την έγκριση διάθεσης και κατανομής ποσού για αποζημιώσεις κτηνοτρόφων έτους 2025 που προκύπτουν από την επιβολή κτηνιατρικών...

Φορολοταρία Φεβρουαρίου: Έγινε η κλήρωση

Πραγματοποιήθηκε η φορολοταρία για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές που έγιναν τον Φεβρουάριο του 2025. Η μηνιαία κλήρωση που διεξάγει η ΑΑΔΕ, μοιράζει από 1.000 έως 50.000...

Δικογραφία σε βάρος ημεδαπής για κλοπή από οικία στη Χρυσούπολη

Από αστυνομικούς του Αστυνομικού Τμήματος Νέστου σχηματίσθηκε δικογραφία σε βάρος ανήλικης ημεδαπής για κλοπή, διότι όπως προέκυψε την 10-11-2024 το πρωί εισήλθε σε οικία...

Διαβασε και αυτο