Μάτια κουρασμένα, κόκκινα, που κλαίνε, αν δεν είναι από …έρωτα, τότε είναι πιθανό να πάσχουν από ξηροφθαλμία, λένε οι οφθαλμίατροι.
Τα συμπτώματα αλλά και οι τρόποι αντιμετώπισης της πιο συχνής πάθησης που πλήττει το ανθρώπινο μάτι παρουσιάστηκαν από οφθαλμίατρους σε ημερίδα, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας. «Η συχνότητα εμφάνισης της ξηροφθαλμίας στο γενικό πληθυσμό είναι περίπου 30% και η συχνότητα αυξάνεται προϊούσης της ηλικίας των ασθενών. Η πάθηση προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες, τους χρήστες φακών επαφής και τους ασθενείς που κάνουν χρήση αντικαταθλιπτικών και αντιισταμινικών φαρμάκων», ανέφερε ο χειρουργός οφθαλμίατρος Δρ. Γιάννης Μάλλιας.
Επίσης, ορισμένα συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, καθώς και το σύνδρομο Sjogren, σχετίζονται άμεσα με την εμφάνιση ξηροφθαλμίας.
Τα βασικά συμπτώματα
Τα βασικά συμπτώματα των ασθενών που πάσχουν από ξηροφθαλμία, σύμφωνα με τους οφθαλμιάτρους είναι:
Κοκκίνισμα
Τσούξιμο
Κνησμός
Δάκρυρροια
Σαν να έχουν άμμο
Θολή όραση
Διακυμάνσεις της όρασης
Ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, ενδέχεται να επηρεαστεί σημαντικά η ποιότητα ζωής του πάσχοντος.
Όπως εξηγεί ο κ. Μάλλιας, «υπάρχει σημαντική διαφορά της βαρύτητας της νόσου και της έντασης των συμπτωμάτων, με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να παραμένουν αδιάγνωστοι για μεγάλο χρονικό διάστημα, γεγονός που μπορεί να επιφέρει σημαντικές επιπλοκές, όπως η εμφάνιση ουλοποίησης του επιπεφυκότα και εμφάνιση θόλωσης και εξέλκωσης του κερατοειδούς».
Τρόποι αντιμετώπισης – Θεραπεία
Η ξηροφθαλμία οφείλεται είτε σε ελαττωμένη παραγωγή δακρύων, είτε σε αυξημένη εξάτμισή τους, όπως χαρακτηριστικά συμβαίνει στη βλεφαρίτιδα.
Η αντιμετώπιση των ασθενών με ξηροφθαλμία ξεκινά με την κατάλληλη εκπαίδευση για την αποφυγή περιβαλλοντικών παραγόντων που την επιδεινώνουν. Συστήνεται η αποφυγή της χρήσης κλιματιστικών, η οδήγηση αυτοκινήτου με ανοιχτό το παράθυρο και η οδήγηση μοτοσυκλέτας χωρίς προστατευτικό κράνος με τζάμι, για να προφυλάσσονται τα μάτια από τον αέρα.
Ακολούθως, συστήνεται στους ασθενείς η ενστάλαξη τεχνητών δακρύων. Ανάλογα με την περίπτωση συστήνονται δάκρυα υποοσμωτικά, με υαλουρονικό ή δάκρυα χωρίς συντηρητικά.
Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται να γίνεται απόφραξη των δακρυϊκών σωληναρίων με ειδικές μικροσκοπικές “τάπες” (punctal plugs). Με τον τρόπο αυτό περιορίζεται η αποχέτευση των δακρύων προς την ρινική κοιλότητα, με αποτέλεσμα τα δάκρυα του ασθενούς να παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στην οφθαλμική επιφάνεια.
Σε ασθενείς με ξηροφθαλμία, μετά από μακροχρόνια χρήση φακών επαφής, συστήνεται η διακοπή της χρήσης των φακών για ένα διάστημα ή ο περιορισμός της χρήσης σε λίγες ώρες το 24ωρο.
Σε περιπτώσεις χρόνιας βλεφαρίτιδας υπάρχουν νεότερες θεραπείες, που πραγματοποιούνται στο ιατρείο και σκοπό έχουν τη διάνοιξη των πόρων των μεϊβομιανών αδένων και την εξαγωγή του εγκλωβισμένου σμήγματος.
Οι θεραπείες αυτές ανακουφίζουν τους ασθενείς και μπορούν να επαναλαμβάνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Σε εμμένουσες περιπτώσεις, ο οφθαλμίατρος χορηγεί τεχνητά δάκρυα και στεροειδή, είτε σε σταγόνες είτε σε μορφή οφθαλμικής αλοιφής, στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει τις εξάρσεις της νόσου. Στο σημείο αυτό χρειάζεται να τονιστεί ότι, οι ασθενείς που κάνουν χρήση κορτιζόνης τοπικά, είτε σε σταγόνες είτε σε αλοιφή, χρειάζεται να παρακολουθούνται συχνά από τον οφθαλμίατρό τους για την αποφυγή εμφάνισης επιπλοκών.
Διατροφή και Ξηροφθαλμία
«Οι καλές διατροφικές συνήθειες μπορούν να αποτρέψουν την εμφάνιση ξηροφθαλμίας. Δίαιτα πλούσια σε ωμέγα 3 λιπαρά καθώς επίσης και βιταμίνες και ιχνοστοιχεία βοηθούν στη διατήρηση υγιούς οφθαλμικής επιφάνειας. Τροφές πλούσιες σε ωμέγα 3 είναι τα ψάρια και κυρίως οι σαρδέλες, ο κολιός και το σκουμπρί. Άφθονα λαχανικά και φρούτα θα δώσουν στον οργανισμό τις απαραίτητες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που χρειάζεται. Τέλος, η ικανοποιητική πρόσληψη βιταμίνης Α με την τροφή, η αποφυγή της κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας αλκοόλ, η αποφυγή του καπνίσματος σε συνδυασμό με τη συστηματική χρήση γυαλιών ήλιου είναι παράγοντες καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση μιας υγιούς οφθαλμικής επιφάνειας», τονίζει ο κ. Μάλλιας.
