Η νόσος Covid-19, που προκαλείται από το νέο κορονοϊό SARS-CoV-2, μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες όχι μόνο για τους ανθρώπους με υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο, αλλά και για ανθρώπους χωρίς τέτοιο ιστορικό, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι προκαλεί μυοκαρδιακή βλάβη ακόμη και σε ανθρώπους με υγιή καρδιά.
Αυτό επισημαίνουν οι επιστήμονες, σύμφωνα με τους οποίους όση προσοχή κι αν έχει δοθεί, δικαιολογημένα, στους πνεύμονες, η προσοχή εστιάζεται πλέον και στην καρδιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι ασθενείς με Covid-19 εμφανίζουν χειρότερα προβλήματα στην καρδιά παρά στους πνεύμονες. Μερικοί ασθενείς εμφανίζουν εικόνα εμφράγματος, χωρίς οι αρτηρίες τους να έχουν το παραμικρό μπλοκάρισμα και «ένοχος» είναι ο νέος ιός.
Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος που μια διεθνής ερευνητική ομάδα, με τη συμμετοχή πολλών Ελλήνων επιστημόνων, άρχισε να δοκιμάζει σε ασθενείς με Covid-19 ένα αντιφλεγμονώδες φάρμακο, την κολχικίνη, με στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο είναι δυνατό η εν λόγω ουσία, η οποία εδώ και χρόνια χρησιμοποιείται σε διάφορες παθήσεις, να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών για την καρδιά, αλλά ίσως και την επιθετικότητα της πνευμονίας που προκαλεί ο κορονοϊός.
Αμερικανοί επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Τέξας, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής Μοχάμαντ Ματζίντ, που μελέτησαν όλες τις έως τώρα κινεζικές μελέτες και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό καρδιολογικό περιοδικό, τόνισαν πως «είναι πιθανό, ακόμη και χωρίς προηγούμενη καρδιοπάθεια, το μυοκάρδιο να επηρεαστεί από τη νόσο του κορονοϊού. Η βλάβη στον καρδιακό μυ μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε ασθενή με ή χωρίς καρδιολογικό πρόβλημα, όμως ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για όσους ήδη έχουν τέτοιο πρόβλημα».
Οι μελέτες προηγούμενων κορονοϊών και ιών της γρίπης έχουν δείξει ότι οι λοιμώξεις αυτές είναι δυνατό να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, καρδιακή αρρυθμία και καρδιακή ανεπάρκεια, κάτι που είναι ακόμη πιο συχνό στο νέο κορονοϊό.
Μια νέα κινεζική μελέτη γιατρών του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ρενμίν της Γουχάν, του επικέντρου της επιδημίας, η οποία έγινε σε 416 ασθενείς και δημοσιεύθηκε στο, δείχνει ότι ένας στους πέντε (20%) που νοσηλεύθηκαν με Covid-19, εμφάνισαν καρδιακή βλάβη και πολλοί από αυτούς δεν είχαν ανάλογο ιστορικό. Μια ακόμη κινεζική μελέτη στο ίδιο περιοδικό από το άλλο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ζονγκνάν της Γουχάν σε 187 ασθενείς, δείχνει ότι το 28% εμφάνισαν βλάβη του μυοκαρδίου.
Σύμφωνα με τους Κινέζους γιατρούς, ο κίνδυνος θανάτου είναι περίπου τετραπλάσιος στους ασθενείς με καρδιολογικό ιστορικό. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας, η θνητότητα των ασθενών με Covid-19 και ταυτόχρονη καρδιαγγειακή νόσο φθάνει το 10,5%. Οι άνθρωποι άνω των 65 ετών με στεφανιαία νόσο ή υπέρταση είναι πιθανότερο να αρρωστήσουν σοβαρά από το νέο ιό και να χρειαστούν εισαγωγή σε ΜΕΘ νοσοκομείου.
Οι σημαντικές καρδιαγγειακές επιπλοκές που συνδέονται με την Covid-19, οφείλονται είτε στην έντονη φλεγμονώδη αντίδραση που αναπτύσσει ο οργανισμός έναντι του κορονοϊού, είτε στην έλλειψη οξυγόνου που φθάνει στην καρδιά λόγω δυσλειτουργίας των πνευμόνων.
Στην Ιταλία μια 53χρονη γυναίκα χωρίς καρδιαγγειακό ιστορικό, η οποία νοσηλεύθηκε σε νοσοκομείο του Μιλάνου, όπως ανέφεραν οι γιατροί της στο«JAMA Cardiology», εμφάνισε οξεία μυοπερικαρδίτιδα (φλεγμονή του περικάρδιου), που υποχώρησε όταν η ασθενής ανέρρωσε από τον ιό. Όμως σε άλλες περιπτώσεις η μυοπερικαρδίτιδα -η οποία είναι δυνατό να προκληθεί είτε από τον ίδιο τον ιό είτε από την ανοσιακή και φλεγμονώδη αντίδραση του οργανισμού του ασθενούς- μπορεί να γίνει μόνιμη και να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα της καρδιάς.
Είναι πιθανό -αλλά όχι βέβαιο- ότι στην περίπτωση της Covid-19 η μυοκαρδίτιδα οφείλεται στην εκτός ελέγχου αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς, το οποίο προσπαθεί να καταπολεμήσει τον κορονοϊό παράγοντας υπερβολικά επίπεδα κυτοκινών, ουσίες που τελικά προξενούν βλάβη τόσο στην καρδιά όσο και στους πνεύμονες. Η κατάσταση αυτή είναι πιο σοβαρή στους ηλικιωμένους και στους χρόνια πάσχοντες. Η «καταιγίδα» των κυτοκινών μέσα στο σώμα, την οποία πυροδοτεί ο SARS-CoV-2, σύμφωνα με τον καρδιολόγο Σκοτ Σόλομον της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, είναι βασική αιτία για τις σοβαρές -και δυνητικά θανατηφόρες- οξείες αναπνευστικές επιπλοκές, αλλά και παράλληλα για την πρόκληση θρόμβων στις στεφανιαίες αρτηρίες και για συνακόλουθο έμφραγμα.
Μια εναλλακτική πιθανότητα είναι, σύμφωνα με τον καρδιολόγο Πίτερ Λίμπι της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, ότι μερικοί ασθενείς με Covid-19 αναπτύσσουν καρδιολογικά προβλήματα λόγω της λοίμωξης στους πνεύμονες, η οποία στερεί το αναγκαίο οξυγόνο από την καρδιά, πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο αρρυθμίας. Δεν αποκλείεται όμως επίσης ότι ο νέος ιός πλήττει άμεσα -και όχι μόνο έμμεσα- την καρδιά, κάτι που βρίσκεται υπό διερεύνηση.
