Η εμμηνόπαυση δεν είναι ασθένεια. Είναι μια φυσιολογική φάση στη ζωή μιας γυναίκας που όμως αυξάνει τις πιθανότητες να παρουσιαστούν διάφορα προβλήματα υγείας. Με την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, οι γυναίκες ζουν, κατά μέσο όρο, μέχρι τα 83 τους χρόνια. Περνούν δηλαδή 1/3 της ζωής του στη φάση της εμμηνόπαυσης.
Η ηλικία της τελευταίας περιόδου διαφέρει σημαντικά από γυναίκα σε γυναίκα και θεωρείται δείκτης κινδύνου για νοσηρότητα και θνησιμότητα σε κάθε ηλικία μετά την εμμηνόπαυση.
Φυσιολογική ηλικία εμμηνόπαυσης θεωρείται η ηλικία των 50-51 ετών. Εμμηνόπαυση μετά τα 40 ονομάζεται πρόωρη εμμηνόπαυση ενώ πριν τα 40 πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκει
Πολλές χρόνιες ασθένειες κάνουν την εμφάνιση τους στη μέση ηλικία, καθώς πλησιάζουμε τα 60, και στα δύο φύλα.
Οι πιο συχνές χρόνιες νόσοι που επηρεάζουν τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση είναι η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η οστεοπόρωση, η οστεοαρθρίτιδα, ο καρκίνος, η κατάθλιψη και η άνοια. Οι νόσοι αυτές επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα και τη διάρκεια της ζωής μας και μπορούν, σε μεγάλο ποσοστό, να προληφθούν αν γνωρίζουμε τους παράγοντες κινδύνου και τους αντιμετωπίσουμε έγκαιρα.
Να πώς μπορούμε να διατηρήσουμε καλή υγεία στην εμμηνόπαυση
Η χρήση της ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης αποκτά ιδιαίτερη σημασία στις γυναίκες που έχουν πρόωρη εμμηνόπαυση και δεν παρουσιάζουν κάποια σοβαρή αντένδειξη για τη λήψη ορμονών, λόγω του ιδιαίτερα αυξημένου κινδύνου που παρουσιάζουν για χρόνιες παθήσεις. Στις γυναίκες αυτές επιβάλλεται η λήψη ορμονών μέχρι τη φυσιολογική ηλικία της εμμηνόπαυσης (50-51 χρόνια) ακόμα κι αν δεν έχουν εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα. Για τις γυναίκες που μπαίνουν σε εμμηνόπαυση μετά τα 50 χρόνια, η χρήση ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης θα πρέπει να εξατομικεύεται.
Καλή υγεία στην εμμηνόπαυση με αυτά τα βασικά βήματα
1
Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους με σωστή διατροφή και άσκηση και όχι με εξαντλητικές δίαιτες που έχουν αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση της μυϊκής μάζας, τη σαρκοπενία και την οστεοπενία.
2
Πρόληψη της σταδιακής αύξησης βάρους που συμβαίνει φυσιολογικά με την ηλικία μειώνοντας τις θερμίδες έγκαιρα. Η μέση γυναίκα χρειάζεται 200 θερμίδες λιγότερες την ημέρα στα 50 της σε σχέση με τα 30 ή τα 40 της. Μειώνουμε τις θερμίδες κόβοντας τα περιττά σνακ και τα γλυκίσματα και όχι μειώνοντας το φαγητό και τις θρεπτικές τροφές.
3
Μείωση των απλών υδατανθράκων και της ζάχαρης, καθώς συντελούν στην αυξημένη εναπόθεση ενδοκοιλιακού λίπους αυξάνοντας τον κίνδυνο για μεταβολικό σύνδρομο, διαβήτη και παχυσαρκία
4
Αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών που βοηθούν τη διατήρηση του βάρους και την ευαισθησία στην ινσουλίνη
5
Ισορροπημένη διατροφή πλούσια μεσογειακού τύπου, πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, όσπρια, άπαχα γαλακτοκομικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους και μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, κορεσμένων λιπών, συντηρητικών και αναψυκτικών.
6
Τακτική άσκηση. Ο American Heart Association συνιστά 150 λεπτά τουλάχιστον μέτριας άσκησης κάθε εβδομάδα. Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης συντελούν στη διατήρηση οστικής μάζας και πρόληψη της οστεοπόρωσης, στην μυϊκή ενδυνάμωση, στη διατήρηση της δύναμης, στη μείωση του λίπους. Αν ο στόχος είναι η απώλεια βάρους τότε χρειάζονται 300 λεπτά άσκησης την εβδομάδα.
7
Επαρκής ύπνος.
8
Διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα μειώνει την καλή χοληστερόλη HDL και αυξάνει την πηκτικότητα του αίματος και την αντίσταση των αγγείων αυξάνοντας τον κίνδυνο για ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων.
9
Μείωση του αλκοόλ.
10
Αποτελεσματική αντιμετώπιση του στρες. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό μια γυναίκα, να προετοιμαστεί σωστά πριν την εμμηνόπαυση και να συνεχίσει να επενδύει στην υγεία της για να ζήσει χωρίς νόσους και επιπλοκές .
Από την Παρασκευή Μεντζελοπούλου – Ενδοκρινολόγο, Λέκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Harvard, www.endodiabetes.gr
