Με αμείωτη ένταση συνεχίζεται το «σφυροκόπημα» στην Τουρκία και η ένταση με τις ΗΠΑ με φόντο την κατρακύλα της τουρκικής λίρας, καθώς ο τούρκος πρόεδρος αποδίδει την πτώση σε αμερικανική «συνωμοσία» και κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι επιδιώκουν να χτυπήσουν «πισώπλατα» την Τουρκία.
«Από τη μια πλευρά, είστε μαζί μας στο ΝΑΤΟ και, από την άλλη, επιδιώκετε να χτυπήσετε τον στρατηγικό εταίρο σας πισώπλατα. Είναι αποδεκτό τέτοιο πράγμα;» δήλωσε ο Ερντογάν στη διάρκεια ομιλίας του στην Άγκυρα. «Από τη μια πλευρά, λέτε πως είστε ο στρατηγικός εταίρος μας και, από την άλλη, μας πυροβολείτε στα πόδια», πρόσθεσε ο Ερντογάν.
Υπενθυμίζεται ότι η διπλωματική κρίση ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ, συμμάχους στους κόλπους του ΝΑΤΟ, ξεκίνησε εξαιτίας της σύλληψης από την Άγκυρα ενός αμερικανού πάστορα, του Άντριου Μπράνσον, ο οποίος κατηγορείται για «κατασκοπεία» και «τρομοκρατία». Την Παρασκευή η διπλωματική κρίση εντάθηκε όταν ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε πως συμφώνησε στον διπλασιασμό των δασμών εισαγωγής στον χάλυβα και το αλουμίνιο που προέρχονται από την Τουρκία, με αποτέλεσμα την πτώση της τουρκικής λίρας.
Έτσι χθες η μέρα εξελίχθηκε σε «Μαύρη Δευτέρα» ενώ οι αναταράξεις από την Τουρκία δεν αφήνουν ανεπηρέαστες την Ευρώπη και τις ΗΠΑ και βεβαίως την Ελλάδα. Στο στόχαστρο βρίσκονται τράπεζες και επιχειρήσεις με έκθεση στη γειτονική χώρα, αλλά και κάθε είδους ενεργητικό, που θεωρείται ότι ενέχει ρίσκο.
Η τουρκική λίρα, μετά το σφυροκόπημα των τελευταίων ημερών, καταγράφει απώλειες 45% από τις αρχές του έτους, παρά τις παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζας, που όπως προειδοποιούν ειδικοί πρέπει να αψηφήσει τον Ερντογάν.
Η καταιγίδα, ωστόσο, δεν σαρώνει μόνο την τουρκική οικονομία και τα νομίσματα, αλλά δοκιμάζει και τις αγορές μετοχών. Στην Ευρώπη τα χρηματιστήρια έδειξαν και χθες κόκκινο.
Με μεγάλη πτώση έκλεισε χθες και το χρηματιστήριο Αθηνών λόγω των εξελίξεων στην Τουρκία.
Ειδικότερα, ο γενικός δείκτης έκλεισε με απώλειες 3,10% στις 720,71 μονάδες. Ακόμη και η αναβάθμιση – έκπληξη της ελληνικής οικονομίας κατά δύο βαθμίδες από την Fitch την Παρασκευή, δεν στάθηκε ικανή να ανακόψει το κύμα των πωλήσεων.
Οι αγορές το έχουν ξαναζήσει. Μία υπερχρεωμένη χώρα βλέπει το νόμισμά της να καταρρέει και ξαφνικά ξεσπούν συζητήσεις για διάχυση της κρίσης και επικρατεί αναταραχή διεθνώς. Στην περίπτωση της Τουρκίας, ωστόσο, τα πράγματα είναι ελαφρώς διαφορετικά, σχολιάζει το CNBC σε ανάλυσή του. Και τούτο γιατί η κρίση χρέους της χώρας είναι εν πολλοίς κρίση εταιρικού χρέους, γεγονός που καθιστά πιο περίπλοκους τους μηχανισμούς διάσωσης και εντείνει τους φόβους για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Όπως αναφέρει η Κέιτι Νίξιον, επικεφαλής επενδύσεων της Northern Trust: «Ο φόβος είναι ουσιαστικά πως όσα συμβαίνουν στην Τουρκία, δεν θα μείνουν στην Τουρκία». Όπως σημειώνει αναδυόμενες οικονομίες με αδύναμα νομίσματα έχουν ήδη βρεθεί στο στόχαστρο.
Όπως επισημαίνει το CNBC μέχρι στιγμής χώρες που βρέθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ιταλία ή η Αργεντινή, η Μαλαισία και το Πακιστάν, είχαν περιορισμένο μόνο αντίκτυπο εκτός των συνόρων τους.
Οι απειλές Ερντογάν και τα F-35
«Όποιος πρόεδρος κι αν είσαι, δεν μπορείς να πηγαίνεις για ύπνο και μόλις ξυπνάς να λες, ‘επιβάλλω τόσους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο’» της Τουρκίας, είπε χθες ο Ερντογάν. «Η υιοθέτηση μιας τόσο εχθρικής στάσης έναντι ενός συμμάχου στους κόλπους του ΝΑΤΟ δεν έχει καμιά λογική εξήγηση», δήλωσε ο Ερντογάν, ο οποίος προσπάθησε επίσης στην ομιλία του να καθησυχάσει τους οικονομικούς κύκλους. «’Χτυπήθηκε, βυθίσθηκε’, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Η οικονομική δυναμική της Τουρκίας είναι σταθερή, είναι ισχυρή και καλά εδραιωμένη», δήλωσε και επανέλαβε πως η οικονομική αναταραχή οφείλεται σύμφωνα με τον ίδιο σε «επιχειρήσεις».
«Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχουν πολυάριθμοι οικονομικοί τρομοκράτες. Ο δικαστικός μηχανισμός μας πέρασε στη δράση. Θα τους επιβάλουμε την τιμωρία που τους αξίζει όπου τους πιάσουμε», δήλωσε ο Ερντογάν, στο απόηχο της ανακοίνωσης του υπουργείου Εσωτερικών της χώρας ότι ερευνά σχεδόν 350 χρήστες του Ίντερνετ που είναι ύποπτοι ότι μοιράσθηκαν «προκλητικά» σχόλια για την πτώση της τουρκικής λίρας.
Σε ένα άρθρο των Financial Times, αναφέρεται ότι ορισμένοι παρατηρητές εκτιμούν ότι επειδή η Τουρκία έχει ανάγκη προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων που αγγίζουν τα 200 δισ. το χρόνο, ο Ερντογάν θα υποχωρήσει απέναντι στο αίτημα του Ντόναλντ Τραμπ για απελευθέρωση του αμερικανού πάστορα που βρίσκεται κρατούμενος στην Τουρκία.
Μια άλλη επιλογή θα ήταν ωστόσο ο τούρκος πρόεδρος να στραφεί προς άλλες χώρες όπως η Ρωσία, το Κατάρ ή η Κίνα ζητώντας βοήθεια και έτσι να χαλαρώσει ακόμη περισσότερο τους όποιους δεσμούς με τις ΗΠΑ, σημειώνουν οι FT, κάνοντας αναφορά και στο πρόσφατο άρθρο του Ταγίπ Ερντογάν στους New York Times, στο οποίο προειδοποιούσε ότι «η Τουρκία έχει εναλλακτικές».
Σύμφωνα με τους FT, η Τουρκία εκτιμά ότι θα λάβει στήριξη και από την Κίνα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι λίγο μετά τις απειλές για αμερικανικές κυρώσεις, η Άγκυρα ανακοίνωσε την λήψη δανείου ύψους 3,6 δισ. δολαρίων για τον ενεργειακό τομέα και τον τομέα των μεταφορών από την Βιομηχανική και Εμπορική Τράπεζα της Κίνας.
Είναι προφανές ότι εξελίξεις στην Τουρκία επηρεάζουν με περισσότερους τρόπους τις ελληνικές στοχεύσεις και κινήσεις. Το πρώτο σημείο αφορά τη ματαίωση των σχεδίων για την «καλοκαιρινή» έξοδο στις αγορές. Η γενικότερα αναταραχή που προκαλεί και στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια η κατρακύλα της τουρκικής λίρας δεν άφησε στην Αθήνα και πολλά περιθώρια, καθώς εντείνονται οι ανησυχίες για την έκθεση ευρωπαϊκών τραπεζών στην τουρκική οικονομία.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο Τραμπ συνεχίζει το δικό του «σφυροκόπημα». Υπέγραψε χθες στο Φορτ Ντραμ το νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) του οικονομικού έτους 2019, ύψους 717 δισεκατομμυρίων δολαρίων, βασικός στόχος του οποίου είναι η ανασυγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων της χώρας.
Με την «Πράξη Εξουσιοδότησης Εθνικής Άμυνας Τζον Μακέιν» την οποία είχε επικυρώσει την περασμένη εβδομάδα το Κογκρέσο, παγώνει προσωρινά η παράδοση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία, εν μέσω της κρίσης στις σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον, με αφορμή την κράτηση, από τις τουρκικές αρχές, του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον. Προβλέπεται επίσης η ενίσχυση των αμερικανικών δυνάμεων που σταθμεύουν στην Ευρώπη με στόχο να αποθαρρυνθεί η Ρωσία.
