Η έρευνα του χειμερινού ευρωβαρομέτρου του Κοινοβουλίου για το 2025 καταγράφει ιστορικά υψηλά επίπεδα επιδοκιμασίας της συμμετοχής στην ΕΕ, άμεσα συνδεόμενα με την ειρήνη και την ασφάλεια.
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola δήλωσε: «Τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων θέλουν η ΕΕ να διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο στην προστασία τους. Αυτό είναι ένα σαφές κάλεσμα για δράση, στο οποίο θα ανταποκριθούμε. Η Ευρώπη πρέπει να γίνει ισχυρότερη, ώστε οι πολίτες μας να αισθάνονται πιο ασφαλείς. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα διασφαλίσει ότι κάθε υποβληθείσα πρόταση θα είναι αρκούντως τολμηρή και φιλόδοξη υπό το πρίσμα του σοβαρού επιπέδου των απειλών που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Η Ευρώπη πρέπει να ορθώσει ανάστημα σήμερα, αλλιώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να την αγνοήσουν αύριο.»
Το 66% των Ευρωπαίων πολιτών επιθυμεί η ΕΕ να αναλάβει σημαντικότερο ρόλο στην προστασία τους από παγκόσμιες κρίσεις και κινδύνους ασφαλείας, μία άποψη που είναι ιδιαίτερα ισχυρή μεταξύ των ερωτηθέντων νεότερης ηλικίας. Σε εθνικό επίπεδο, τα αποτελέσματα της έρευνας περί ενός ισχυρότερου ρόλου της ΕΕ κυμαίνονται από 87% στη Σουηδία έως 47% στη Ρουμανία και 44% στην Πολωνία. Στην Ελλάδα, τρεις στους τέσσερις (75%) θεωρούν πως ο ρόλος της ΕΕ στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ενισχυθεί, με το ποσοστό να αυξάνεται ακόμα περισσότερο στην Κύπρο (83%).
Σχεδόν τα τρία τέταρτα των πολιτών της ΕΕ (74%) πιστεύουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από την ιδιότητα του κράτους μέλους. Αυτό είναι το υψηλότερο αποτέλεσμα που έχει καταγραφεί ποτέ για την ερώτηση αυτή σε έρευνα του ευρωβαρομέτρου από τότε που τέθηκε για πρώτη φορά το 1983. Οι ερωτηθέντες αναφέρουν τη συμβολή της ΕΕ στη διατήρηση της ειρήνης και την ενίσχυση της ασφάλειας (35%) ως τον κύριο λόγο για τον οποίο η ιδιότητα του μέλους θεωρείται επωφελής. Όπως και στην προηγούμενη έρευνα, το 65% στην Ελλάδα συνεχίζει να υποστηρίζει πως η χώρα έχει επωφεληθεί από την ιδιότητα του μέλους της ΕΕ, ενώ ωφελημένοι αισθάνονται οι ερωτηθέντες και στην Κύπρο κατά 73%.
Επιπλέον, σε συντριπτικό ποσοστό οι πολίτες της ΕΕ θεωρούν ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι περισσότερο ενωμένα για να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες παγκόσμιες προκλήσεις (89%) και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται περισσότερα μέσα για να αντιμετωπίσει μελλοντικές προκλήσεις (76%). Ακόμα εντυπωσιακότερα είναι τα ποσοστά σε Ελλάδα και Κύπρο, 94% και 95% αντίστοιχα.
Οι πολίτες αναμένουν από την ΕΕ να ενισχύσει την ασφάλεια και την άμυνα και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα
Σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον, η άμυνα και η ασφάλεια (36%) καθώς και η ανταγωνιστικότητα, η οικονομία και η βιομηχανία (32%) αναγνωρίζονται ως οι τομείς που η ΕΕ πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο για να ενισχύσει τη θέση της στον κόσμο. Αυτά είναι και τα θέματα που βρέθηκαν ψηλά στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κατά το οποίο η πρόεδρος του ΕΚ κάλεσε για ταχύτερη ανάληψη δράσης και φιλοδοξία συνοδευόμενη από τόλμη. Παρά το γεγονός πως τα αποτελέσματα για την άμυνα και την ασφάλεια παρέμειναν σταθερά συγκριτικά με τον Φεβρουάριο/Μάρτιο του 2024, αυτά της ανταγωνιστικότητας, της οικονομίας και της βιομηχανίας αυξήθηκαν κατά πέντε μονάδες. Ακολουθούν οι εξής τομείς: ενεργειακή ανεξαρτησία (27%), επισιτιστική ασφάλεια και γεωργία (25%), εκπαίδευση και έρευνα (23%). Προτεραιότητα στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της οικονομίας και της βιομηχανίας δίνουν οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα, (42%) όπου ακολουθούν η άμυνα και η ασφάλεια (36%). Διαφορετική γνώμη έχουν ωστόσο οι ερωτηθέντες στην Κύπρο, οι οποίοι θεωρούν με 46% πως η ΕΕ πρέπει να εστιάσει στην εκπαίδευση και την έρευνα, οριακά πάνω από την ασφάλεια και την άμυνα (45%).
Τα οικονομικά θέματα και τα θέματα ασφάλειας βρίσκονται επίσης στην πρώτη γραμμή των ζητημάτων τα οποία οι πολίτες επιθυμούν να θέσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως προτεραιότητες. Τέσσερις στους δέκα αναφέρουν τον πληθωρισμό, την αύξηση των τιμών και το κόστος ζωής (43%), ενώ ακολουθούν η άμυνα και η ασφάλεια της ΕΕ (31%), η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (31%), η στήριξη της οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (29%). Ο πληθωρισμός, η άνοδος των τιμών και το κόστος ζωής αποτελούν βασική προτεραιότητα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στην Πορτογαλία (57%), τη Γαλλία (56%), τη Σλοβακία (56%), την Κροατία (54%) και την Εσθονία (54%). Την ίδια στιγμή, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες στην Ελλάδα (52%) υποστηρίζουν πως ο πληθωρισμός, η άνοδος των τιμών και το κόστος ζωής συνιστούν θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα και ακολουθούν η οικονομία και η δημιουργία θέσεων εργασίας (48%). Στην Κύπρο, στην πρώτη και τη δεύτερη θέση των προτεραιοτήτων (με μικρή διαφορά) βρίσκονται η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (43%) και ο πληθωρισμός και το κόστος ζωής (42%).
Όπως έδειξε η προηγούμενη έρευνα του ΕΚ, ο πληθωρισμός και το κόστος ζωής είχαν ήδη διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως παράμετροι στις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές και η οικονομική κατάσταση εξακολουθεί να αποτελεί κύριο μέλημα για πολλούς Ευρωπαίους. Το ένα τρίτο (33%) αναμένει ότι το βιοτικό του επίπεδο θα μειωθεί τα επόμενα πέντε χρόνια, επτά μονάδες περισσότερο από τον Ιούνιο-Ιούλιο του 2024. Αυτό ισχύει για το 53% των ερωτηθέντων στη Γαλλία (+8 ποσοστιαίες μονάδες) και το 47% στη Γερμανία (+15 ποσοστιαίες μονάδες), ενώ πιο κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο κινούνται Ελλάδα και Κύπρος, με 39% και 32% αντίστοιχα.
Η ειρήνη και η δημοκρατία παραμένουν βασικές αξίες στην ΕΕ
Εξετάζοντας τις αξίες που οι Ευρωπαίοι θα ήθελαν να υπερασπιστεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρώτες έρχονται η ειρήνη (45%), η δημοκρατία (32%) και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο (22%). Τα αποτελέσματα της ερώτησης αυτής παρέμειναν σταθερά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υπογραμμίζοντας την αταλάντευτη υποστήριξη των πολιτών στις ιδρυτικές αξίες και αρχές της ΕΕ. Στην Κύπρο, η οι τρεις πρώτες προτεραιότητες παραμένουν ίδιες, με την ειρήνη στην πρώτη θέση (48%) και 31% τόσο για τη δημοκρατία όσο και για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Στην Ελλάδα, οι ερωτηθέντες θέτουν πρώτη τη ειρήνη με 53% και ακολουθούν το κράτος δικαίου με 33% και η δημοκρατία με 29%.
Τα δύο τρίτα των πολιτών υποστηρίζουν ότι το ΕΚ πρέπει να έχει έναν ισχυρότερο ρόλο
Σύμφωνα με τις τάσεις που έχουν καταγραφεί στο παρελθόν, σε περιόδους κρίσης οι πολίτες προσβλέπουν στην ΕΕ για αποφασιστική δράση και λύσεις. Όταν γίνεται αντιληπτό πως η ΕΕ συσπειρώνεται και παράγει αποτελέσματα, οι δείκτες υποστήριξης είναι υψηλοί – κάτι που καταγράφεται και σήμερα, με 50% των ερωτηθέντων να έχει θετική εικόνα για την ΕΕ. Την τελευταία δεκαετία, αυτή η θετική αντίληψη ήταν υψηλότερη μόνο μία φορά (στο 52%), την άνοιξη του 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η θετική εικόνα του ΕΚ παραμένει σταθερή σε υψηλό επίπεδο (41%). Λίγους μήνες μετά την έναρξη της νομοθετικής περιόδου, περισσότεροι από έξι στους δέκα (62%) πολίτες θα ήθελαν να δουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο, μια αύξηση έξι μονάδων σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο-Μάρτιο 2024, λίγους μήνες πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου 2024. Θετική συνολικά εκτιμάται η αντίληψη που έχουν Έλληνες και Κύπριοι ερωτηθέντες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, με ποσοστά 38% και 48%, αντίστοιχα. Ωστόσο, ουδέτερη είναι η εικόνα που έχει για το ΕΚ η πλειοψηφία των ερωτηθέντων στην Ελλάδα (42%) και την Κύπρο (47%), αν και, με 2 μονάδες αύξηση για την Ελλάδα, το 75% και με 9 μονάδες αύξηση για την Κύπρο, το 94% πιστεύει πως ο ρόλος του ΕΚ είναι πολύ σημαντικός.
