Κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα εμφανίσθηκαν στην Ελλάδα κρούσματα εκμετάλλευσης – θυματοποίησης εφήβων μέσω του διαδικτυακού «παιχνιδιού» με την ονομασία «Μπλε φάλαινα» («Blue Whale Challenge»).
Όπως έγινε ευρέως γνωστό, πρόκειται για ένα από τα πλέον επικίνδυνα και ταχέως διαδιδόμενα «παιχνίδια», στο οποίο ομάδες δραστηριοποιούνται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και προσελκύουν εφήβους. Κάποιος «διαχειριστής» – καθοδηγητής αναθέτει στους συμμετέχοντες διάφορες επικίνδυνες αποστολές – δοκιμασίες, στις οποίες περιλαμβάνονται αυτοτραυματισμοί, θανατώσεις ζώων κ.λπ. και, εν τέλει, προτροπές για αυτοκτονία. Το «παιχνίδι» διαρκεί 50 μέρες και ο (η) συμμετέχων (-χουσα) δύσκολα το εγκαταλείπει, επειδή ο «διαχειριστής» – καθοδηγητής τον (την) απειλεί για να τον (την) εξαναγκάσει να παραμείνει.
Έντονη δράση τέτοιων ομάδων παρατηρείται στη Ρωσία, όπου αυτές συνδέονται με 130 αυτοκτονίες εφήβων σε ένα εξάμηνο. Δεδομένου ότι έχουν εμφανισθεί πολλά μεμονωμένα κρούσματα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ο ευρωπαϊκός οργανισμός INHOPE ενημέρωσε αναλυτικώς τα μέλη του για την «Blue Whale Challenge». Στη χώρα μας, με αφορμή τα δημοσιεύματα του Τύπου, η εισαγγελέας έδωσε εντολή στους εισαγγελείς Πρωτοδικών και Ανηλίκων της χώρας να προβούν άμεσα σε ενέργειες για την έγκυρη πρόληψη παρόμοιων περιστατικών. Επίσης, παρήγγειλε τους αρμόδιους εισαγγελικούς λειτουργούς να προβούν σε έγκυρη ενημέρωση των ανηλίκων για την επικινδυνότητα του «παιχνιδιού». Το δε Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας έχει ήδη επιστήσει την προσοχή γονέων, παιδιών και εκπαιδευτικών για την «Blue Whale Challenge», επισημαίνοντας ότι η προσέλκυση των εφήβων βασίζεται στην εκμετάλλευση των ιδιαιτεροτήτων αυτών των ηλικιών και συστήνοντας στους γονείς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, να κρατούν τις γέφυρες επικοινωνίας με τα παιδιά τους ανοιχτές, να ενδιαφέρονται και να επιβλέπουν διακριτικά τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες και να τα ενημερώσουν για την επικινδυνότητα τέτοιων «παιχνιδιών», προσέχοντας ταυτοχρόνως να μην εξάρουν την αυξημένη λόγω ηλικίας περιέργειά τους.
Είναι προφανές ότι για να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο των επικίνδυνων διαδικτυακών «παιχνιδιών», πριν λάβει και στη χώρα μας ανεξέλεγκτες διαστάσεις, δεν αρκούν μόνον οι συστάσεις και οι επισημάνσεις. Είναι απαραίτητο η Πολιτεία να αναλάβει στοχευμένες πρωτοβουλίες που να τείνουν και να καταλήγουν στη λήψη συγκεκριμένων και αναγκαίων μέτρων (προληπτικών και θεραπευτικών ταυτοχρόνως) και αποφάσεων.
Ενδεικτικώς μπορεί να ληφθούν:
α. μέτρα για την όσο το δυνατόν πληρέστερη ενημέρωση παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών μέσω διοργάνωσης σεμιναρίων (π.χ. θεματικών εβδομάδων) και παράδοσης ειδικών μαθημάτων (π.χ. ψηφιακής αγωγής και προστασίας) στα σχολεία από ειδικευμένους επιστήμονες, ειδικών ιστοσελίδων, διαφημιστικών spots κ.ά.
β. μέτρα για την στο μέτρο του δυνατού διαδικτυακή «ανίχνευση» παρόμοιων «παιχνιδιών» μέσω κατάλληλων εφαρμογών κατόπιν συνεργασίας των εθνικών συναρμοδίων Υπουργείων και Υπηρεσιών με τους διεθνείς οργανισμούς καταπολέμησης του διαδικτυακού εγκλήματος
γ. αποφάσεις για τη σύσταση τουλάχιστον ενός (1) σε κάθε νομό της χώρας Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου (Ι.Κ.) κατά τις κείμενες διατάξεις, που έχει ως προορισμό την παροχή σε παιδιά, σε εφήβους και στις οικογένειές τους υπηρεσιών πρώιμης διάγνωσης και θεραπείας, συμβουλευτικής και ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης στις οικογένειες και ψυχοκοινωνικής βοήθειας. Το Ι.Κ. μπορεί να συντονίζει και να διοργανώνει σε συνεργασία με άλλους φορείς δράσεις στον τομέα της προαγωγής της ψυχικής υγείας και της πρωτογενούς πρόληψης των ψυχικών διαταραχών υλοποιώντας σχετικές παρεμβάσεις σε παιδικούς σταθμούς, σχολεία, συλλόγους γονέων κ.λπ.
Η παρατεταμένη οικονομική κρίση και οι συνέπειές της (ανεργία, φτωχοποίηση, αδυναμία ικανοποίησης ζωτικών αναγκών κ.λπ.) δημιουργούν γόνιμο έδαφος για να αναπτυχθούν αυτοκαταστροφικές τάσεις – ιδίως σε ευάλωτες λόγω αυξημένης ευαισθησίας ηλικίες, όπως η παιδική και η εφηβική. Η Πολιτεία, πέραν της συνταγματικής της υποχρέωσης, οφείλει να επιδείξει ιδιαίτερο και πρόσθετο ενδιαφέρον για την προστασία των παιδιών και των εφήβων, που αποτελούν το σημαντικότερο κεφάλαιο της χώρας.
Λαμβάνοντας υπ’ όψη τα ανωτέρω,
ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Έχουν αναληφθεί είτε μεμονωμένα είτε σε συνεργασία οιασδήποτε μορφής πρωτοβουλίες εκ μέρους των υπουργείων για την αντιμετώπιση του φαινομένου των επικίνδυνων διαδικτυακών «παιχνιδιών» όπως η «Μπλε φάλαινα»;
2. Έχουν επεξεργασθεί οι αρμόδιες Υπηρεσίες των Υπουργείων σχέδια για τη λήψη μέτρων αντιμετώπισης του φαινομένου και, αν ναι, ποια είναι αυτά;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Τζαμακλής Χαρίλαος
Αναγνωστοπούλου Σία
Αντωνίου Χρήστος
Αυλωνίτου Ελένη
Βάκη Φωτεινή
Γάκης Δημήτρης
Γεννιά Γεωργία
Γεωργοπούλου-Σαλτάρη Έφη
Δημαράς Γεώργιος
Εμμανουηλίδης Δημήτρης
Θεοφύλακτος Γιάννης
Θραψανιώτης Μανώλης
Καββαδία Αννέτα
Καρά Γιουσούφ Αϊχάν
Κάτσης Μάριος
Κοζομπόλη-Αμανατίδη Παναγιώτα
Μηταφίδης Τριαντάφυλλος
Μπαλαούρας Μάκης
Μπάρκας Κώστας
Ουρσουζίδης Γεώργιος
Παπαδόπουλος Σάκης
Παυλίδης Κώστας
Ρίζος Δημήτρης
Σηφάκης Γιάννης
Σκούφα Ελισσάβετ Μπέττυ
Σπαρτινός Κώστας
Σταματάκη Ελένη
Στέφος Γιάννης
Συρίγος Αντώνης
Τσόγκας Γεώργιος
Τσίρκας Βασίλης
