Ένα από τα δυσκολότερα στοιχήματα για κάθε πολιτική ηγεσία που έχει περάσει από το Υπουργείο Ναυτιλίας ήταν και είναι τα λιμενικά έργα. Έργα μεγάλου κόστους αλλά και τεράστιας σημασίας για τα νησιά, την ανάπτυξη και την διασύνδεσης της χώρας, έργα χρονοβόρα και δύσκολης εκτέλεσης.
Η έκθεση της Ένωσης Πλοιάρχων αποτύπωσε τα μικρά και τα μεγάλα προβλήματα που υπάρχουν σε τουλάχιστον 65 λιμάνια, με πολλά από αυτά να ελλοχεύουν κινδύνους για την ασφάλεια των επιβατών, ναυτικών και των πλοίων.
600 εκατ. σε μελέτες και λιμενικά έργα
Το Υπουργείο Ναυτιλίας και οι δύο γενικές γραμματείες, Λιμένων και Νησιωτικής Πολιτικής, μαζί με την Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ έχει προχωρήσει σε συγκεκριμένες δράσεις αξιοποιώντας το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΕΣΠΑ και άλλους ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς πόρους με κύριο στόχο την βελτίωση και αναβάθμιση λιμανιών.
Στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2021-2027 και των απαιτήσεων των Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που στηρίζουν δραστηριότητες που τηρούν τα κλιματικά και περιβαλλοντικά πρότυπα και προτεραιότητες της Ένωσης, διασφαλίζουν δε, τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά την πορεία επίτευξης της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, έχουν δρομολογηθεί δράσεις στο Τομεακό Πρόγραμμα “Μεταφορές” ΕΣΠΑ 2021-2027 με προϋπολογισμό κατ΄ εκτίμηση 600 εκατ. ευρώ. Πιο αναλυτικά:
Στο Τομεακό Πρόγραμμα “Μεταφορές 2021-2027” περιλαμβάνεται δράση που αφορά στην “Ανάπτυξη νησιωτικών λιμενικών υποδομών”. Η δράση αφορά κρίσιμες παρεμβάσεις σε πάνω από 30 λιμένες (εκτός του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών), από τα Διαπόντια Νησιά έως το Καστελόριζο και από τη Γαύδο έως τη Σαμοθράκη, προϋπολογισμού άνω 200 εκατ. ευρώ. Οι παρεμβάσεις συνδέονται με την ακτοπλοΐα και στοχεύουν στην αναβάθμιση της ασφάλειας και της ποιότητας των σχετικών λιμενικών υπηρεσιών, ενώ παράλληλα από το ίδιο πρόγραμμα, έχουν εξασφαλιστεί 22 εκατ. ευρώ για την προσαρμογή των υπόχρεων λιμένων (εντός ΔΕΔ-Μ) στο διεθνή κώδικα ISPS, καθώς και 25 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση του Συστήματος Εισόδου-Εξόδου στα θαλάσσια Συνοριακά Σημεία Διέλευσης (ΣΣΔ) (Schengen).
Τέλος, από το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτούνται έργα 88 εκατ. ευρώ σε περιοχές με αυξημένη τουριστική δραστηριότητα, με στόχευση σε ασφαλείς λιμενικές εγκαταστάσεις και περιοχές αναπλάσεων.
Τον Ιούνιο του 2025, θα έχει ολοκληρωθεί η στρατηγική μελέτη Ναυτιλίας- ΤΑΙΠΕΔ, και θα έχουν προσδιοριστεί οι ανάγκες για ανανέωση των υποδομών στα λιμάνια της χώρας για να υποστηριχθεί η λειτουργία των νέων, πιο “πράσινων” πλοίων της ακτοπλοΐας. Με βάση αυτή, θα εκτιμηθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες ανανέωσης του υφιστάμενου ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου, θα στοιχειοθετηθεί εμπεριστατωμένη ανάλυση κόστους – ωφέλειας της ανανέωσης του στόλου και θα υπάρξει εκτίμηση του χρηματοδοτικού κενού το οποίο θα πρέπει να καλυφθεί. Η μελέτη αυτή θα είναι χρήσιμος οδηγός και για τις επενδύσεις που πρέπει να γίνουν και κυρίως σε ποια λιμάνια ώστε να συμβιβαστούν με τις επενδύσεις στα πλοία.
Μέχρι το τέλος της χρονιάς, θα έχει ολοκληρωθεί και η μελέτη για την ηλεκτροδότηση ελλιμενισμένων πλοίων στους λιμένες από το ΤΑΙΠΕΔ με τη συνεργασία του Υπουργείου Ναυτιλίας. Αφορά στη χαρτογράφηση των ελληνικών λιμένων εν όψει της υποχρεωτικής ηλεκτροδότησης ελλιμενισμένων πλοίων. Η μελέτη αυτή, αποτυπώνει το ευρωπαϊκό πλαίσιο και τις βασικές υποχρεώσεις ηλεκτροδότησης πλοίων. Επίσης, θα παρουσιάζει τους υπό μελέτη λιμένες, την υφιστάμενη κατάσταση, έναν αρχικό προσδιορισμό θέσεων ηλεκτροδότησης πλοίων ανά λιμένα, την εκτίμηση του κόστους υποδομών αλλά και του κόστους οφέλους και τέλος, την κατηγοριοποίηση – προτεραιοποίηση λιμένων για εφαρμογή ηλεκτροδότησης. Με βάση αυτά, όπως είχε αναφέρει κ. Χρήστος Στυλιανίδης στο Our Oceans Conference, μέχρι το 2030 τουλάχιστον 12 ελληνικά λιμάνια θα έχουν εξοπλιστεί με υπηρεσίες ηλεκτροδότησης πλοίων (cold ironing).
