Με ιδιαίτερη συγκίνηση οι κάτοικοι της Ορεστιάδος ενθυμούνται φέτος ότι πριν από 100 χρόνια, το 1923, η Συνθήκη της Λωζάνης δημιούργησε νέα δεδομένα με την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών και την απόδοση της περιοχής του Κάραγατς, της Παλαιάς Ορεστιάδος, στη γείτονα χώρα, προς ικανοποίηση των παραλόγων αξιώσεών της. Εξ αιτίας του γεγονότος αυτού οι εξ Αδριανουπόλεως και Κάραγατς πρόσφυγες, αναζητώντας μία καινούργια πατρίδα για να στεγάσουν τις ελπίδες τους για το μέλλον, ιδρύουν την νεώτερη πόλη της Πατρίδας μας· μία πόλη στην βορειοανατολική γωνιά της Ελλάδος, απέναντι από την Αδριανούπολη, πού κτίσθηκε πάνω στα συντρίμμια πού έφερε η Συνθήκη της Λωζάνης. Είναι η πόλη που χάρη στη φιλοτιμία των κατοίκων της πρόκοψε και μεγάλωσε. Είναι η Νέα Ορεστιάδα, για να μας θυμίζει τις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολικής Θράκης.
Με την συμπλήρωση, λοιπόν, 100 ετών από την ίδρυση της Νέας Ορεστιάδος, την τελευταία Κυριακή του μηνός Ιουνίου ε.έ., κατά τα ειωθότα, εορτάσθηκε το γεγονός με σειρά εκδηλώσεων, υπό τον τίτλο «Ορέστεια». Με την ευκαιρία αυτή η τοπική Εκκλησία την τελευταία Κυριακή του Ιουνίου τιμά την μνήμη «πάντων τῶν ἐν Ἀδριανουπόλει ἀσκήσει καί ἀθλήσει διαλαμψάντων ἁγίων», διενθυμουμένη ότι το αίμα των μαρτύρων, τα δάκρυα των οσίων της εις Χριστόν πίστεως και ο τίμιος ιδρώτας των δικαίων επότισαν την γη των προγόνων της. Δυστυχώς η σύμπτωση της ημέρας του εορτασμού με τις βουλευτικές εκλογές φέτος δεν επέτρεψε για λόγους αντικειμενικούς να τιμηθεί το γεγονός με την δέουσα μεγαλοπρέπεια.
Κορυφαίο λατρευτικό γεγονός του εορτασμού ήταν, όπως κάθε χρόνο, η Θεία Λειτουργία στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίων Θεοδώρων της Ορεστιάδος και η Δοξολογία για την ίδρυση της πόλεως και την συμπλήρωση 100 χρονών προόδου και ευημερίας της. Ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως των θεμελιωτών και ιδρυτών της πόλεως και η κατάθεση στεφάνων προ του παρακειμένου ανδριάντος του μακαριστού Μητροπολίτου Αδριανουπόλεως κυρού Πολυκάρπου Βαρβάκη, ο οποίος διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην εγκατάσταση των προσφύγων στην Ορεστιάδα και στην θεμελίωση της.
Της Θείας Λειτουργίας προέστη ο Σεβ. Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως κ. Αμφιλόχιος συμπαραστατούμενος υπό του επιχώριου Μητροπολίτου Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνού, ο οποίος σε δήλωσή του σχετική με το γεγονός τόνισε: «Ἡ φετινή ἐπέτειος εἶναι μία ἐπέτειος μνήμης καί εὐθύνης. Μνήμης καί τιμῆς γιά ὅλους ἐκείνους πού στά δίσεκτα ἐκεῖνα χρόνια ἄντεξαν τήν προσφυγιά καί μέσα ἀπό τόν χαλασμό καί τήν λάσπη δημιούργησαν τήν καινούργια τους πατρίδα καί πρόκοψαν οἰκοδομῶντας τό μέλλον τῶν παιδιῶν τους καί τῶν ἑπομένων γενεῶν. Ἀλλά καί εὐθύνης δικῆς μας γιά τήν ἀκεραιότητα, τήν πρόοδο καί τήν εὐημερία αὐτοῦ τοῦ τόπου, γιά τήν προκοπή τοῦ ὁποίου κόπιασαν καί μόχθησαν έκεῖνοι, διαφυλάσσοντας μέ πολύ ἀγῶνα στό ἀρτοφὀριο τῆς καρδιᾶς τους τήν Πίστη τους καί τήν ἀγάπη τους γιά τήν Πατρίδα καί τίς διαχρονικές ἀξίες τοῦ Γένους μας.
»Ἡ γνώση τῆς ἱστορίας γιά τήν ἐπιβίωση τῆς ἐθνικῆς μας ἰδιοπροσωπίας εἶναι ἰδιαίτερα ἐπιτακτική ἀνάγκη στήν ἀκριτικὴ περιοχὴ τῆς Θράκης. Ἡ τοπική Ἐκκλησία ἐδῶ, ἀνάμεσα στίς προτεραιότητές της, ἐκτός ἀπό τήν κύρια ποιμαντική της διακονία, ἔχει καθῆκον καί ὑποχρέωση νά συμβάλει στήν ἀνάδειξη τῆς ἱστορικότητος καί τῆς ταυτότητος τοῦ τόπου καί τοῦ πιστοῦ λαοῦ της».
Στις εκδηλώσεις παρέστησαν ο Βουλευτής Έβρου Χρήστος Δερμεντζόπουλος, ο Δήμαρχος Ορεστιάδος Βασίλειος Μαυρίδης, ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Βασίλειος Δελησταμάτης, ο Διοικητής της 3ης Ταξιαρχίας Ταξίαρχος Θωμάς Γερασίμου, ο Επίτιμος Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. Αναστάσιος Δημοσχάκης, αντιπροσωπείες πολιτιστικών συλλόγων και πλήθος κόσμου.
