Το μεταβολικό σύνδρομο, δεν είναι ασθένεια αλλά ένας συνδυασμός με κοινό αιτιολογικό παράγοντα την αντίσταση στην ινσουλίνη. Χαρακτηριστικά του η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερίνη, το υψηλό σάκχαρο και αυξημένο το λίπος γύρω από την μέση.
Αν και θεωρείται σημαντικός παράγοντας εμφάνισης σημαντικών ασθενειών, όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιακές παθήσεις και το εγκεφαλικό επεισόδιο, οι επιστήμονες ακόμη είναι διχασμένοι για το πως μπορούν να οριοθετήσουν τα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου.
Όπως επισημαίνεται σε άρθρο στο οποίο εκδόθηκε με τη συνεργασία του Δρ. Ανδρέα Μελιδώνη, Συντονιστή Διευθυντή & Υπεύθυνου Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν.Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ», κατά τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) πρέπει να συνυπάρχουν το λιγότερο δύο απ’ τις παρακάτω διαταραχές για να διαγνωστεί το μεταβολικό σύνδρομο:
- Περιφέρεια μέσης μεγαλύτερη των 94 εκατοστών για τους άνδρες και 80 εκατοστών για τις γυναίκες
Σάκχαρο νηστείας άνω των 100 mg/dl για όλους
Αρτηριακή πίεση άνω των 130/85 mmHg για όλους
Τριγλυκερίδια πάνω 150 mg/dl για όλους
Χοληστερόλη (καλή) HDL μικρότερη 40 mg/dl (άνδρες) και 50 md/dl (γυναίκες)
Αντίθετα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), αναφέρει ότι για τη διάγνωση πρέπει να συνυπάρχουν το λιγότερο τρία από τα ακόλουθα κριτήρια:
- Περιφέρεια μέσης μεγαλύτερη από 102 εκατοστά (άνδρες) και μεγαλύτερη από 88 εκατοστά (γυναίκες)
Γλυκόζη αίματος νηστείας πάνω από 110 mg/dl για όλους
Αρτηριακή πίεση: Συστολική πίεση άνω των 130mmHg ή Διαστολική πίεση 85mmHg για όλους
Τριγλυκερίδια αίματος πάνω 150 mg/dl για όλους
Χοληστερόλη(καλή): HDL μικρότερη από 40 mg/dl για τους άνδρες και 50 md/dl για τις γυναίκες
Η ηλικία είναι ένας επιπλέον παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου ξεκινώντας από τα 45 έτη για τους άνδρες και τα 55 έτη για τις γυναίκες. Σημαντικό επίσης ρόλο έχουν και περιβαλλοντικοί αλλά και γενετικοί παράγοντες, γεγονός που σημαίνει ότι ορισμένα άτομα έχουν περισσότερο την τάση να παρουσιάσουν μεταβολικό σύνδρομο σε σχέση με άλλα.
Αξίζει να τονιστεί ότι οι ασθενείς που έχουν μεταβολικό σύνδρομο και δε το γνωρίζουν είναι αρκετοί, καθώς δεν παρουσιάζουν συμπτώματα αφού το σύνδρομο εντοπίζεται μόνο με ειδικές ιατρικές εξετάσεις. Στην Ελλάδα το ποσοστό εκτιμάται σε 1 στους 3 ενήλικες.
Ο ακρογωνιαίος λίθος για την αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου είναι η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και του τρόπου ζωής. Ιδιαίτερα η μεσογειακή διατροφή, και η σωματική άσκηση. Η μείωση βάρους, ακόμα και σε ένα ποσοστό της τάξης του 7-10%, είναι ικανή να μειώσει το μεταβολικό σύνδρομο, αρκεί να γίνει αργά και σταθερά στο χρόνο. Μεγάλη σημασία έχει επίσης ο συχνός εργαστηριακός έλεγχος των τιμών γλυκόζης, τριγλυκεριδίων, χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης.
Σημαντική θέση στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου έχουν και ειδικά συμπληρώματα διατροφής για την υποστήριξη της ηπατικής λειτουργίας. Η φαρμακευτική αγωγή με συνταγογραφούμενα φάρμακα βρίσκει θέση στις επιμέρους φυσιοπαθολογικές διαταραχές του συνδρόμου, όπως αντιυπερτασική αγωγή σε περίπτωση αρτηριακής υπέρτασης, φάρμακα για τη δυσλιπιδαιμία (αν υπάρχει) και αντιδιαβητικά φάρμακα σε περίπτωση υπεργλυκαιμίας.
Συμπερασματικά, η έγκαιρη διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου είναι υψίστης σημασίας πριν εμφανιστεί ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και η παχυσαρκία.
