Είναι γνωστό ότι η Θάσος το μεγαλύτερο νησί της Περιφέρειας μας και αδιαμφισβήτητα ο σημαντικότερος τουριστικός προορισμός έχει πληγεί, κατ επανάληψη, τα τελευταία σαράντα χρόνια από καταστροφικές πυρκαγιές με αποτέλεσμα την μερική αποψίλωση από την πλούσια δασική βλάστηση που διέθετε.
Ταυτόχρονα το ίδιο χρονικό διάστημα έχει ενταθεί η λατόμευση του ιδιαιτέρα εμπορεύσιμου λευκού μαρμάρου κάτω από μη δόκιμες συνθήκες, με υπερβάσεις και καταχρηστικές χρήσεις από τις εταιρείες, μη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, επιβάρυνση της ευρύτερης περιοχής με ιδιαίτερα βαριά χρήση των οδικών υποδομών, μη λήψη μέτρων κατά την μεταφορά των φορτίων και φυσικά καμία αποκατάσταση του πληγωμένου τοπίου.
Οι αλλεπάλληλες πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων είχαν ως αποτέλεσμα την αναπόφευκτη αύξηση των πλημμυρικών φαινομένων τα οποία σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη έργων συντήρησης και προστασίας του υφιστάμενου δικτύου απορροής, προκάλεσαν σημαντικές καταστροφές σε περιουσίες, καλλιέργειες, μελισσοκομία, κτηνοτροφία και υποδομές με κορύφωση των φαινομένων τον Νοέμβριο του 2019.
Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να πει ότι αυτό ήταν μία απρόβλεπτη κατάσταση. Μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 2016 η κυβέρνηση διέθεσε το ποσό των 4.370.000 € για έργα δασοτεχνικά, αντιδιαβρωτικά, αντιπλημμυρικά και αποκατάστασης των υποδομών. Και το ποσό αυτό φυσικά ήταν πέραν αυτών που διαθέτουν ετησίως η Περιφέρεια, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση και ο Δήμος Θάσου για τις συνήθεις συντηρήσεις.
Ταυτόχρονα σε παρελθόντα χρόνο από το 2018 έγινε λόγος για ένα master plan διαχείρισης πλημμυρών της Λεκάνης Ροδόπης Ξάνθης το οποίο συμπεριέλαβε και τις νήσους Θάσο και Σαμοθράκη. Την 8-5-2020 το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προκήρυξε τη μελέτη μόνο για την Σαμοθράκη, όχι όμως για την Θάσο.
Είναι γνωστό σε όλους, αλλά κυρίως στους κατοίκους της Θάσου, ότι τίποτε σημαντικό δεν έγινε για την αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων με έργα διαχείρισης των επιφανειακών υδάτων (διευθετήσεις, εκτονώσεις, αναβαθμούς, ταμιευτήρες κλπ), αλλά και σε επίπεδο αποκατάστασης των υφιστάμενων υποδομών ελάχιστα πράγματα έγιναν και αυτά με περίεργες πολλές φορές διαδικασίες αναθέσεων. Φυσικά τίποτε δεν έγινε και στον τομέα των αποζημιώσεων των επιχειρήσεων, των αγροτών και των κτηνοτρόφων.
Απαιτούμε από την διοίκηση την πλήρη ενημέρωση για την όλη κατάσταση και συγκεκριμένα:
- Ποιά είναι η κατανομή των έργων σε Περιφέρεια, Δήμο Θάσου και Αποκεντρωμένη Διοίκηση (Δασαρχείο-Δ/ση Υδάτων).
- Ποιοι είναι οι διαθέσιμοι πόροι.
- Ποια έργα έχουν ανατεθεί και ολοκληρωθεί και με τι ποσά και πόρους
- Ποια έργα έχουν ανατεθεί και δεν ξεκίνησαν ακόμη.
- Για ποια έργα έχουν ολοκληρωθεί μελέτες και πότε επίκειται η δημοπράτηση τους
- Ποια έργα βρίσκονται ενταγμένα σε προγράμματα αλλά δεν έχουν ωριμάσει μελετητικά.
- Ποια από τα σε εξέλιξη έργα αφορούν αποκατάσταση ζημιών.
- Ποια έργα, σε εξέλιξη ή υπό δημοπράτηση, αφορούν την διαχείριση των πλημμυρικών φαινομένων (καθαρά έργα αντιμετώπισης πλημμυρών)
- Τι συμβαίνει με το υφιστάμενο φράγμα στις Μαριές και ποια έργα προβλέπονται για τη βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων στην συγκεκριμένη λεκάνη
- Τι συμβαίνει με το ρέμα που «έπνιξε» τον Ποτό τον Νοέμβρη του 2019.
- Τι συμβαίνει με την κατάσταση σε Παναγιά και Ποταμιά
- Τι συμβαίνει με την λεκάνη του Πρίνου.
Στο κεφάλαιο με τα λατομεία μαρμάρου η διοίκηση καλείται να λάβει θέση:
- Για τον έλεγχο των συνεχιζόμενων αδειών λατόμευσης
- Για τις συνεχείς υπερβάσεις των γεωγραφικών ορίων των αδειών από τις εταιρείες
- Για την μη αποκατάσταση του τοπίου από καμία εταιρεία σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές μελέτες
- Για την παντελή απουσία των ελεγκτικών μηχανισμών και την επιβολή χαμηλού ύψους προστίμων.
- Για την καταστροφή στις οδικές διαδρομές που προκαλεί η διακίνηση μεγάλων φορτίων.
Ζητούμε από την διοίκηση να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα και αρμοδιότητα που έχει, ακόμη και με συνεχείς οχλήσεις σε άλλους συναρμόδιους φορείς προκειμένου να:
- Γίνονται συνεχείς έλεγχοι για την τήρηση των ορίων των περιοχών λατόμευσης σύμφωνα με τη χορηγηθείσα άδεια
- Να πραγματοποιούνται εργασίες φύτευσης και αποκατάστασης του τοπίου σταδιακά και κατά τη διάρκεια λειτουργίας του λατομείου και όχι μετά την παρέλευση της λειτουργίας του που μπορεί να υπερβαίνει τα τριάντα χρόνια.. Η παράμετρος αυτή πρέπει να μπαίνει στους περιβαλλοντικούς όρους και η μη συμμόρφωση να σημαίνει αυτόματα την ανάκληση της άδειας
- Να γίνονται συνεχείς έλεγχοι τόσο από το τμήμα υδροοικονομίας και περιβάλλοντος της ΠΕ Καβάλας, όσο και από τους επιθεωρητές μεταλλείων.
- Να ζητηθεί η τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου προκειμένου να επιβάλλονται εξοντωτικά πρόστιμα για την μη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και την καταστροφή του περιβάλλοντος
- Να ζητηθεί η εκπόνηση μελέτης που θα διαπιστώσει την φέρουσα ικανότητα του νησιού στην εξόρυξη. Αυτό είναι τελείως διαφορετικό από τον καθορισμό λατομικών περιοχών.
Οι αντοχές της Θάσου τόσο σε θέματα διαχείρισης υδάτων όσο και σε λατομικές δραστηριότητες φαίνεται ότι είναι πλέον οριακές. Πιστεύουμε ότι με προσοχή, με σοβαρές μελέτες και έργα, σωστές πολιτικές και αποφάσεις η Θάσος μπορεί να αποτελέσει υπόδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης στον τουρισμό, το περιβάλλον και τον πρωτογενή τομέα (μελισσοκομία, ελαιοπαραγωγή, κτηνοτροφία). Αρκεί να το πιστέψουμε και να την βοηθήσουμε. Όχι με επιδοτήσεις και ανοχές, αλλά με σωστές πολιτικές.
Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ
Κωνσταντίνος Κατσιμίγας
Περιφερειακός Σύμβουλος
