Εγκύκλιος περί της Εορτής της 25ης Μαρτίου

- Χορηγούμενη-

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

«Εὐ­αγ­γε­λί­ζου γῆ, χα­ράν με­γά­λην» ψάλ­λουμε σή­μερα οἱ Ὀρ­θό­δο­ξοι Χρι­στι­α­νοί στούς Να­ούς μας, γιά νά τι­μή­σουμε τόν Εὐ­αγ­γε­λι­σμό τῆς Ὑ­πε­ρα­γίας Θε­ο­τό­κου. Καί ταυτοχρόνως, σέ κοινή ἑορτή, ὁ Ἑλ­λη­νι­σμός πα­νη­γυ­ρί­ζει τήν Ἐ­πέ­τειο τοῦ 1821. Τήν ἔναρξη τῆς Με­γά­λης Ἑλ­λη­νι­κῆς Ἐ­πα­να­στά­σεως. Τοῦ ἱ­ε­ροῦ Ἀγώνα τῆς ἀ­προ­σμέ­τρη­της ἀ­πο­φα­σι­στι­κό­τη­τας, τόλ­μης, θάρ­ρους καί θυ­σίας γιά τήν ἐ­λευ­θε­ρία.

          Οἱ πρό­γο­νοί μας, οἱ γεν­ναῖοι Φι­λι­κοί, οἱ πρω­τα­γω­νι­στές τοῦ Ἀ­γώνα, οἱ μα­χη­τές τῆς ἀ­πε­λευ­θε­ρώ­σεως, εἶ­χαν ἀπό τήν προ­η­γού­μενη χρο­νιά, ἤδη ἀπό τό 1820, ὁ­ρί­σει τήν ἡ­μέρα τοῦ Εὐ­αγ­γε­λι­σμοῦ, ὡς ἡ­μέρα τοῦ ἀ­πε­λευ­θε­ρω­τι­κοῦ ξε­ση­κω­μοῦ. Ἤ­θε­λαν ἔτσι νά ἐκ­φρά­σουν μέ τόν πιό δυ­νατό καί συμ­βο­λικό τρόπο τούς ἄρ­ρη­κτους δε­σμούς μεταξύ τῆς Ὀρ­θο­δο­ξίας καί τοῦ Γέ­νους. Οἱ Ἕλ­λη­νες πο­λέ­μη­σαν γιά τήν Πί­στη καί τήν Πα­τρίδα.

Ἡ Ἑλ­λη­νική Ἐ­πα­νά­σταση δέν μοι­ά­ζει μέ καμ­μία ἄλλη ἐπα­νά­σταση τῆς ἐ­πο­χῆς. Ἀ­ξι­ο­ποιεῖ μέν ἰδέες ἀπό ἄλλα ἐ­πα­να­στα­τικά κι­νή­ματα τῶν χρόνων ἐ­κεί­νων, ἀλλά δέν εἶ­ναι ἀν­τί­γραφο κα­μμιᾶς. Εἶ­ναι ἐ­πα­νά­σταση μέ ἐ­θνικό καί θρη­σκευ­τικό χα­ρα­κτήρα. Ἔ­χει ὡς κί­νη­τρο τήν ἀ­πε­λευ­θέ­ρωση τῶν Ἑλ­λή­νων ἀπό τούς Ὀ­θω­μα­νούς. Ἔ­χει ὡς πνευ­μα­τικό στή­ρι­γμα τήν πί­στη στήν θεία Πρό­νοια καί τόν σε­βα­σμό πρός τούς πο­λυ­ά­ρι­θμους Νε­ο­μάρ­τυ­ρες, πού βρῆ­καν θά­νατο ὁ­μο­λο­γών­τας τήν πίστη τους στόν Χριστό.

«Μά­χου ὑ­πέρ Πί­στεως καί Πα­τρί­δος», ἔ­γραφε στήν Προ­κή­ρυξη τῆς 24ης Φε­βρου­α­ρίου τοῦ 1821 ὁ Ἀ­λέ­ξαν­δρος Ὑ­ψη­λάν­της.

Τό φρό­νημα καί ἡ πί­στη τῶν Ἀγωνιστῶν τοῦ ‘21 ὑ­πάρ­χει μέσα στόν λόγο καί στίς πρά­ξεις τους. Ὁ Θε­ό­δω­ρος Κο­λο­κο­τρώ­νης ἔ­βαλε τόν Σταυρό στήν πρώτη ση­μαία πού πρό­χειρα κα­τα­σκεύ­ασε. Χαρακτηριστικά ὁ ἴ­διος εἶπε, μετά τήν ἀ­πε­λευ­θέ­ρωση, στούς μα­θη­τές τοῦ πρώ­του Γυ­μνα­σίου τῆς Ἀ­θή­νας: «Ὅ­ταν πή­ραμε τά ὅπλα, πρῶτα εἴ­παμε ὑ­πέρ Πί­στεως καί ὕ­στερα ὑ­πέρ Πα­τρί­δος».

Καί ὁ Σα­μι­ώ­της λό­γιος Γε­ώρ­γιος Κλε­άν­θης, κα­τέ­γραψε μέ στί­χους τά ἰ­δα­νικά τῶν Ἀγω­νι­στῶν: «Γιά τοῦ Χρι­στοῦ τήν Πί­στη τήν Ἁ­γία καί τῆς Πα­τρί­δος τήν Ἐ­λευ­θε­ρία».

Στά Συν­τά­γματα τῶν Ἐ­θνι­κῶν Συ­νε­λεύ­σεων τοῦ Ἀ­γώνα, ὑπάρ­χει στό Προ­οί­μιο ἡ φράση ἡ ὁποία καί σή­μερα δι­α­τη­ρεῖ­ται στό Σύν­τα­γμά μας: «Εἰς τό ὄ­νομα τῆς Ἁ­γίας καί Ὁ­μο­ου­σίου καί Ἀ­δι­αι­ρέ­του Τρι­ά­δος!».

«Ἡ Ἑλ­λη­νική Ἐ­πα­νά­σταση εἶ­ναι ἡ πιό πνευ­μα­τική ἐ­πα­νά­σταση πού ἔ­γινε στόν κό­σμο. Εἶ­ναι ἁ­γι­α­σμένη», ἐ­πι­ση­μαί­νει ὁ Φώ­της Κόν­το­γλου. Καί συ­νε­χί­ζει: «Στήν Πόλη κρε­μά­στηκε ὁ Πα­τρι­άρ­χης Γρη­γό­ριος, ἀ­νοί­γον­τας πρῶ­τος τό μαρ­τυ­ρο­λό­γιο τῆς Ἐπα­νά­στα­σης. Ὁ Ἀθανάσιος Δι­ά­κος πο­λέ­μησε σάν νέος Λε­ω­νί­δας καί σου­βλί­στηκε γιά τήν πί­στη του. Ὁ Πα­λαιῶν Πα­τρῶν Γερ­μα­νός, ὁ Ἠ­σα­ΐας Σα­λώ­νων, ὁ Ρω­γῶν Ἰ­ω­σήφ, ὁ Πα­πα­φλέσ­σας… καί ἄλ­λοι πολ­λοί πο­λε­μή­σανε γιά τήν ἁ­γι­α­σμένη πα­τρίδα τους. Στήν Τρι­πο­λιτσά κλει­στή­κανε στή φυ­λακή κατά τήν Ἐ­πα­νά­σταση οἱ δε­σπο­τά­δες τοῦ Μο­ριά καί οἱ πε­ρισ­σό­τε­ροι πε­θά­νανε μέ ἀ­βά­σταχτα μαρ­τύ­ρια. Τό ἴ­διο καί στήν Πόλη, φυ­λα­κω­θή­κανε καί κρε­μα­στή­κανε πολ­λοί δε­σπο­τά­δες».

Οἱ πρω­τερ­γά­τες τοῦ 1821, ἦ­σαν Ὀρ­θό­δο­ξοι Χρι­στι­α­νοί. Εἶ­χαν συ­νεί­δηση τῆς δι­α­χρο­νι­κῆς συ­νέ­χειας τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ. Τό ὁμολογοῦν ἀπερίφραστα οἱ ἴ­διοι. Τό λόγο τους ἀ­κοῦμε καί σήμερα νά ἀν­τη­χεῖ. «Γι’ αὐτά πο­λε­μή­σαμε», ἔ­λεγε ὁ Μα­κρυ­γι­άν­νης, δεί­χνον­τας σπα­σμέ­νες ἀρ­χαῖες κο­λῶ­νες. Καί ὁ πρῶ­τος Κυ­βερ­νή­της τῆς ἐλεύ­θε­ρης Ἑλ­λά­δος, ὁ Ἰ­ω­άν­νης Κα­πο­δί­στριας, ἤ­θελε τά ἑλ­λη­νό­πουλα νά λαμ­βά­νουν παι­δεία ἑλ­λη­νορ­θό­δοξη μέ κεί­μενα Χρι­στι­α­νικά καί Ἀρ­χαῖα Ἑλ­λη­νικά.

Τι­μοῦμε σή­μερα ὅ­λους αὐ­τούς, γνω­στούς καί ἀ­γνώ­στους ἥρωες πού μέ αὐ­το­θυ­σία ἀ­γω­νί­σθη­καν καί ἔ­πε­σαν γιά τήν Ἐλευ­θε­ρία μας. Κλη­ρι­κούς καί λα­ϊ­κούς, ἄν­δρες καί γυ­ναῖ­κες, ὁπλαρ­χη­γούς στήν στε­ριά, ναυ­τι­κούς στήν θά­λασσα. Τι­μοῦμε σή­μερα, Ἕλ­λη­νες καί Φι­λέλ­λη­νες.

Στούς πρω­τερ­γά­τες καί τούς ὁ­ρα­μα­τι­στές, σέ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι σχε­δί­α­σαν καί σέ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι πραγματοποίησαν τό ἔπος τοῦ 1821, δέν ὀφεί­λουμε μόνο πολλά, ὀ­φεί­λουμε τά πάντα· τήν με­τέ­πειτα ἱστορική καί ἐθνική ὕπαρ­ξή μας.

Σέ ἕνα χρόνο συμ­πλη­ρώ­νον­ται 200 ἔτη ἀπό τήν Ἐ­πα­νά­σταση. Ἐν ὄ­ψει τοῦ 2021, ἡ Ἐκ­κλη­σία μας προ­ε­τοι­μά­ζε­ται γιά νά τι­μή­σει μέ τόν τρόπο πού ἁρ­μό­ζει τήν με­γάλη αὐτή Ἐπέ­τειο. Γιά νά ξα­να­φέ­ρουμε στήν μνήμη τά γε­γο­νότα. Γιά νά συ­ναν­τη­θοῦμε μέ τίς ἀ­ξίες πού τρο­φο­δό­τη­σαν τό ἐ­πα­να­στα­τικό φρό­νημα, τήν μα­χη­τι­κό­τητα, τόν πα­τρι­ω­τι­σμό καί τά δη­μο­κρα­τικά ἰ­δα­νικά τῶν Ἀγω­νι­στῶν.

Ἡ Ἱ­ερά Σύ­νο­δος τῆς Ἐκ­κλη­σίας τῆς Ἑλ­λά­δος, ἀπό τό 2012, ἔχει ξε­κι­νή­σει τήν δι­ορ­γά­νωση δέκα ἐ­πι­στη­μο­νι­κῶν συ­νε­δρίων γιά τήν πε­ρί­οδο τῆς Τουρ­κο­κρα­τίας καί τό 1821. Στό τέ­λος τοῦ 2021 θά κυκλοφορηθοῦν οἱ δέκα τό­μοι τῶν Πρα­κτι­κῶν μέ ὅλες τίς εἰ­ση­γή­σεις καί θά εἶναι στήν δι­ά­θεση κάθε ἀ­να­γνώ­στη.

Σέ συ­νερ­γα­σία μέ τό Ὑ­πουρ­γεῖο Παι­δείας, ἔ­χει προ­γραμ­μα­τι­σθεῖ, καί ἤδη ὑ­λο­ποι­εῖ­ται, ἡ δι­ορ­γά­νωση μα­θη­τι­κῶν δι­α­γω­νι­σμῶν γιά τήν προ­ε­τοι­μα­σία βίν­τεο μι­κρῆς δι­αρ­κείας ἀπό μα­θη­τές καί μα­θή­τριες Γυμνασίων. Τά θέ­ματα ἀ­φο­ροῦν στήν ζωή καί στήν δράση με­γά­λων μορ­φῶν τῆς προ­ε­πα­να­στα­τι­κῆς, τῆς ἐπα­να­στα­τι­κῆς καί τῆς με­τε­πα­να­στα­τι­κῆς πε­ρι­ό­δου.

Προσφέρονται δέ νέα κα­τη­χη­τικά βο­η­θή­ματα σέ γο­νεῖς καί κα­τη­χη­τές, ὥ­στε νά μα­θαί­νουν τά παι­διά μας μέ κα­τα­νο­ητό καί εὐ­χά­ρι­στο μαζί τρόπο, τήν Ἑλ­λη­νική Ἱ­στο­ρία ἀπό τήν ἀρ­χαι­ό­τητα μέ­χρι σή­μερα.

Ἡ Εἰ­δική Συ­νο­δική Ἐ­πι­τροπή Πο­λι­τι­στι­κῆς Ταυ­τό­τη­τος σέ συ­νερ­γα­σία μέ τίς κατά τό­πους Ἱ­ε­ρές Μη­τρο­πό­λεις ἔ­χει προ­γραμ­μα­τί­σει σειρά λα­τρευ­τι­κῶν, ἐ­πι­στη­μο­νι­κῶν, πο­λι­τι­στι­κῶν καί καλ­λι­τε­χνι­κῶν ἐκ­δη­λώ­σεων γιά τό ἔ­τος 2021, ὥ­στε νά δι­α­δο­θεῖ στίς το­πι­κές κοι­νω­νίες τό Χρι­στι­α­νικό καί πα­τρι­ω­τικό μή­νυμα τοῦ 1821, μέσα στήν πλη­ρό­τητά του.

Ὁ κό­σμος ἐ­ξε­λίσ­σε­ται. Ἀλ­λά­ζει. Οἱ κοι­νω­νίες με­τα­βάλ­λον­ται. Ἡ Ἑλ­λάδα προ­χω­ράει. Ἐ­μεῖς, ὡς ἀ­πό­γο­νοι τῶν Ἑλ­λή­νων πού ἀ­πε­λευ­θέ­ρω­σαν «μιά χώρα μι­κρή· ἕνα πέ­τρινο ἀ­κρω­τήρι στήν Με­σό­γειο» (Γ. Σε­φέ­ρης), ἔ­χουμε πάντα τήν ἀ­νάγκη νά κοι­νω­νοῦμε τό «ἀ­θά­νατο κρασί τοῦ ‘21».

          Προ­χω­ροῦμε μέ ἐ­πί­γνωση τῶν ἐ­ξε­λί­ξεων, τῶν ἀ­παι­τή­σεων καί τῶν ἀ­ναγ­κῶν τῆς ἐποχῆς μας. Στήν πο­ρεία αὐτή, κρα­τοῦμε στήν ψυχή μας ζων­τανό τόν σε­βα­σμό τῶν προ­γό­νων μας πρός τόν Χρι­στό καί τήν Ἑλ­λάδα.

          Σήμερα ἡ πατρίδα μας καί ἡ ἀν­θρω­πό­τητα ὁ­λό­κληρη ἀν­τι­με­τω­πί­ζει τήν παν­δη­μία τοῦ κο­ρω­νο­ϊοῦ. Στούς Ἱ­ε­ρούς Να­ούς μας πρός ἀ­πο­φυγή τῶν συ­να­θροί­σεων καί τῆς με­τα­δό­σεως τῆς νό­σου δέν τε­λοῦν­ται τά Ἱ­ερά καί Ζω­η­φόρα Μυ­στή­ρια. Ἡ ἑ­νό­τητά μας ἀπο­κτᾶ τήν χά­ρη τῶν Ἁγίων Νε­ο­μαρ­τύ­ρων μέσα ἀπό τήν θερ­μουργό πί­στη μας, τήν προ­σευχή μας, τήν με­λέτη τοῦ Εὐ­αγ­γε­λίου, τήν ὑ­πο­μονή καί τήν ἀ­γάπη μας. Οἱ Ὀρ­θό­δο­ξοι Ἕλ­λη­νες στε­κό­μα­στε ὄρ­θιοι μέ ὑπευθυνότητα, ἔ­χον­τας τήν ἐλ­πίδα μας στόν Θεό. Ὅπως τό Γέ­νος μας ἄν­τεξε τήν κα­τα­πί­εση τῆς μα­κρᾶς δου­λείας μέ πί­στη καί μέ προ­σευχή καί ἀ­νέ­στη, ἔτσι καί σή­μερα θά ἀν­τι­με­τω­πί­σουμε τόν κίν­δυνο γιά τήν ὑ­γεία μας μέ στα­θερή τήν πί­στη μας, εὐ­αγ­γε­λι­ζό­με­νοι τό φῶς τῆς Ἀνα­στά­σεως τοῦ Κυ­ρίου μας.

Τό 1821 μᾶς ἐμ­πνέει. Ὡς ἀ­νε­ξάν­τλητη πηγή καί πρό­σκληση ἐ­γρη­γόρ­σεως. Ἔ­χουμε χρέος ποτέ νά μή λησμονοῦμε…

          Αἰ­ω­νία ἡ μνήμη τῶν ὑ­πέρ Πί­στεως καί Πα­τρί­δος  εὐκλεῶς ἀ­γω­νι­σα­μέ­νων καί ἡ­ρω­ι­κῶς πε­σόν­των!

          † Ὁ Ἀθηνῶν  Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος

          † Ὁ Θεσσαλονίκης Ἄνθιμος

          † Ὁ Παραμυθίας, Φιλιατῶν καί Γηρομερίου Τίτος

          † Ὁ Μηθύμνης Χρυσόστομος

          † Ὁ Τριφυλίας καί Ὀλυμπίας Χρυσόστομος

          † Ὁ Μεσσηνίας Χρυσόστομος

          † Ὁ Λευκάδος καί Ἰθάκης Θεόφιλος

          † Ὁ Θηβῶν καί Λεβαδείας Γεώργιος

          † Ὁ Παροναξίας Καλλίνικος

          † Ὁ Φωκίδος Θεόκτιστος

          † Ὁ Νέας Κρήνης καί Καλαμαριᾶς Ἰουστῖνος

          † Ὁ Φιλίππων, Νεαπόλεως καί Θάσου Στέφανος

          † Ὁ Σισανίου καί Σιατίστης Ἀθανάσιος

          Ὁ Ἀρχιγραμματεύς

          † Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος

Ἀκριβές Ἀντίγραφον

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς

† Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος

- Χορηγούμενη-