Τα κράτη της ΕΕ συμφώνησαν για μεταρρύθμιση της γεωργικής πολιτικής πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μετά από σχεδόν δύο ημέρες διαπραγματεύσεων, οι υπουργοί γεωργίας των κρατών μελών συμφώνησαν σε συμβιβαστική πρόταση της γερμανικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ την Τετάρτη το πρωί στο Λουξεμβούργο.
Δεδομένου ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει επίσης να καθορίσει την τελική του γραμμή αυτή την εβδομάδα, και οι δύο πλευρές μπορούν στη συνέχεια να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις μεταξύ τους.
Επειδή η Γερμανία θα ασκήσει την προεδρία των κρατών της ΕΕ μέχρι το τέλος του έτους, η Ομοσπονδιακή Υπουργός Γεωργίας Τζούλια Κλόκνερ (CDU) ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων. Μετά από ώρες συνομιλιών σε μικρότερες μορφές, πήγε στη σύνοδο ολομέλειας με τους άλλους υπουργούς το βράδυ της Τετάρτης περίπου τα μεσάνυχτα με μια νέα συμβιβαστική πρόταση. Μετά από περαιτέρω βελτιώσεις, επιτεύχθηκε ο συμβιβασμός.
«Έπειτα από μια μακρά μάχη, φθάσαμε σε μια κρίσιμη συμφωνία», δήλωσε η γερμανίδα υπουργός Γεωργίας Γιούλια Κλέκνερ (Χριστιανοδημοκρατική Ένωση, CDU) στο τέλος της συνόδου των υπουργών στο Λουξεμβούργο διαβεβαιώνοντας ότι βρέθηκε μια «καλή ισορροπία» ανάμεσα στην επιδίωξη της αειφορίας, τις οικολογικές πιέσεις και την επισιτιστική ασφάλεια. Οι προσανατολισμοί που υιοθετήθηκαν από τα κράτη μέλη θα αποτελέσουν αντικείμενο συνομιλιών με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να τεθούν σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2023.
Η συμφωνία επιτρέπει στα κράτη μέλη να έχουν την απαραίτητη ευελιξία ως προς τον τρόπο επίτευξης περιβαλλοντικών στόχων. Έτσι προβλέπεται μια φάση μετάβασης για τα επόμενα δύο χρόνια, ώστε οι νέοι κανόνες να μην τεθούν σε ισχύ έως το 2023. Τα κράτη θα έχουν μεγαλύτερη ελευθερία ως προς το πώς θέλουν να επιτύχουν έναν αριθμό συγκεκριμένων στόχων – όπως η διατήρηση της φύσης, η προστασία του κλίματος και η διασφάλιση της ποιότητας των τροφίμων. Προς τούτο, θα πρέπει ο καθένας να καταρτίζει εθνικά σχέδια που θα πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή της ΕΕ.
Η σημερινή συμφωνία αποτελεί ορόσημο για την ευρωπαϊκή γεωργική πολιτική. Τα κράτη μέλη απέδειξαν τη φιλοδοξία τους για υψηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα στη γεωργία και ταυτόχρονα υποστήριξαν την απαιτούμενη ευελιξία στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας των αγροτών. Αυτή η συμφωνία ικανοποιεί την επιθυμία μιας πιο πράσινης, δικαιότερης και απλούστερης ΚΓΠ.
Επιπλέον, τα κράτη θα πρέπει να προσφέρουν «οικολογικούς κανονισμούς», δηλαδή περιβαλλοντικές προδιαγραφές που υπερβαίνουν τις υποχρεωτικές απαιτήσεις. Εάν ένας αγρότης τους πληροί, λαμβάνει επιπλέον χρήματα. Συγκεκριμένα:
Οι αγρότες θα λάβουν οικονομική υποστήριξη υπό τον όρο ότι θα υιοθετήσουν πρακτικές ευεργετικές για το κλίμα και το περιβάλλον, για να κάνουν την ΚΓΠ ακόμη πιο πράσινη από ό, τι πριν.
Οι αγρότες που υπερβαίνουν τις βασικές απαιτήσεις περιβάλλοντος και κλίματος θα λάβουν πρόσθετη οικονομική υποστήριξη μέσω της εισαγωγής “οικολογικών σχεδίων”. Αυτά τα νέα μέσα για την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος θα συνδέονται με έναν ειδικό προϋπολογισμό, ο οποίος αποτελεί μέρος του προϋπολογισμού για τις άμεσες πληρωμές. Θα ήταν περιφραγμένο στο 20%, πράγμα που σημαίνει ότι θα ξεκλειδωθούν μέσω της χρήσης οικολογικών σχεδίων. Μια αρχική πιλοτική φάση δύο ετών θα εξασφάλιζε ότι τα κράτη μέλη θα αποφύγουν να χάσουν τα απαραίτητα κεφάλαια ενώ θα εξοικειωθούν με τα νέα μέσα. Τα ενδεικτικά παραδείγματα οικολογικών σχεδίων περιλαμβάνουν πρακτικές όπως η γεωργία ακριβείας, η αγροδασική και η βιολογική γεωργία, αλλά τα κράτη μέλη θα είναι ελεύθερα να σχεδιάσουν τα δικά τους μέσα βάσει των αναγκών τους.
Όλοι οι αγρότες θα δεσμευτούν σε υψηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα. ακόμη και τα μικρότερα. Για να τους βοηθήσουν σε αυτήν την πράσινη μετάβαση, οι μικροκαλλιεργητές θα υπόκεινται σε πιο απλοποιημένους ελέγχους, μειώνοντας το διοικητικό φόρτο, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συμβολή τους στους περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους.
Η θέση του Συμβουλίου είναι αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων και εργασιών που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία δυόμισι χρόνια και υπό πέντε προεδρίες.
