Οι δέκα «αλήθειες» που πρέπει να γνωρίζετε για τη βιταμίνη D και τα αυτοάνοσα νοσήματα.
Αλήθεια Νο 1: Τα αυτοάνοσα νοσήματα σχετίζονται άμεσα έλλειψη βιταμίνης D.
Έχει αποδειχθεί ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης D επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην επικράτηση των αυτοάνοσων.
Σημαντικές συσχετίσεις έχουν παρουσιαστεί για τη σκλήρυνση κατά πλάκας, τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, την ψωρίαση, την κοιλιοκάκη, τη νόσο Crohn, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1.
Όχι μόνο η επίπτωση, αλλά και οι εξάρσεις (ώσεις) των αυτοάνοσων εντείνονται όταν τα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα είναι χαμηλά.
Αλήθεια Νο 2: Η παρέμβαση με βιταμίνη D συνδέεται με την ευνοϊκή εξέλιξη των αυτοάνοσων.
Η τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς προς ανοσοπροστατευτική κατεύθυνση (ενισχυμένη πρόσληψη βιταμίνης D) θα πρέπει να αποτελεί τη βασική προτεραιότητα όλων, και κυρίως των νεοδιαγνωσθέντων ασθενών.
Μάλιστα, διάφορες εργασίες τονίζουν ότι όσο νωρίτερα ξεκινήσει η διατροφική παρέμβαση, τόσο περισσότερο εξασφαλίζεται η πιθανότητα ευνοϊκότερης εξέλιξης της αυτοάνοσης διαταραχής.
Αλήθεια Νο 3: Υποψία προδιάθεσης αυτοάνοσου: Ιδιαίτερη προσοχή στη βιταμίνη D.
Σε περίπτωση κληρονομικής προδιάθεσης είναι δυνατόν να αποφευχθεί η αυτοάνοση νόσος. Τα γονίδια δεν είναι οι μόνοι παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για την προσβολή από κάποια αυτοάνοση διαταραχή.
Σημαντικό ρόλο κατέχουν και οι εκλυτικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες (όπως είναι η έλλειψη βιταμίνης D), οι οποίοι θα πυροδοτήσουν την συγκεκριμένη προδιάθεση.
Αλήθεια Νο 4: Έχετε συγγενή με αυτοάνοσο: Προσέξτε την πρόσληψη βιταμίνης D.
Ιδιαίτερη προσοχή στην πρόσληψη βιταμίνης θα πρέπει να επιδεικνύετε στην περίπτωση που εμφανίσει αυτοάνοση διαταραχή κάποιος συγγενής σας πρώτου βαθμού.
Αλήθεια Νο 5: Η αύξηση των κρουσμάτων αυτοάνοσων σχετίζεται με την πανδημία έλλειψης βιταμίνης D.
Την τελευταία δεκαετία σε όλο τον κόσμο γίνεται λόγος για μία μεγάλη έξαρση αυτοάνοσων διαταραχών, οι οποίες συμβαίνουν ταυτόχρονα με τη διαπιστωμένη διαρκώς αυξανόμενη έλλειψη του πληθυσμού σε βιταμίνη D.
Αλήθεια Νο 6: Τους ασθενείς με αυτοάνοσο ΠΡΕΠΕΙ να τους «βλέπει» ο ήλιος.
Δυστυχώς, η αντίθετη σύσταση αποτελεί την άποψη πολλών θεραπευτών που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση διάφορων αυτοάνοσων.
Με δεδομένη όμως την απόλυτη σπουδαιότητα της βιταμίνης D (βιταμίνη που συντίθεται σχεδόν αποκλειστικά από την επίδραση του ήλιου στο δέρμα) στην ανοσοπαθολογία και πολύ περισσότερο στην αντιμετώπιση των αυτοάνοσων, γίνεται σαφώς αντιληπτός ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει να εκτίθενται μετριοπαθώς οι ασθενείς στον ήλιο.
Αλήθεια Νο 7: Οι έγκυοι με αυτοάνοσο θα πρέπει να φροντίζουν «διπλά» για την πρόσληψη βιταμίνης D.
Τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D κατά την εμβρυϊκή ζωή, εγγυόνται τη φυσιολογική μεταγραφική λειτουργία του υποδοχέα της στον εγκέφαλο.
Μία έγκυος που πάσχει από κάποιο αυτοάνοσο κατά πάσα πιθανότητα παρουσιάζει έλλειψη σε βιταμίνη D. Επομένως, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να φροντίζει «διπλά» (για εκείνη αλλά και για το παιδί της) για την επαρκή πρόσληψη βιταμίνης D τόσο μέσω του ηλιακού φωτός, όσο και μέσω της διατροφής ή συμπληρωμάτων.
Αλήθεια Νο 8: Οι σκουρόχρωμοι παχύσαρκοι αποτελούν «ομάδα υψηλού κινδύνου» για αυτοάνοσα.
Η παχυσαρκία αποτελεί έναν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για ανεπάρκεια σε βιταμίνη D, διότι ο λιπώδης ιστός δεσμεύει σημαντική ποσότητα βιταμίνης D (λόγω λιποδιαλυτής της φύσης).
Ταυτόχρονα, άτομα με σκούρα επιδερμίδα διαθέτουν αυξημένη ποσότητα μελανίνης, η οποία δρα ως φίλτρο κατά της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Αθροιστικά, ένα παχύσαρκο άτομο με σκούρο δέρμα παρουσιάζει πολλαπλάσια ανάγκη για πρόσληψη βιταμίνης D και επομένως αυξημένο κίνδυνο για αυτοάνοσα.
Αλήθεια Νο 9: Έλληνες Βόρειοι εναντίον Νότιων: Ο αυξημένος κίνδυνος των πρώτων για αυτοάνοσα.
Σύμφωνα με επιδημιολογικά δεδομένα, η Ελλάδα ανήκει στη ζώνη μέτριου κινδύνου επικινδυνότητας για αυτοάνοσες διαταραχές.
Οι βόρειες περιοχές της Ελλάδας (Μακεδονία και Θράκη) χαρακτηρίζονται ως «υψηλής επικινδυνότητας», σε αντίθεση με τις νότιες (Κρήτη). Ο κρίσιμος παράγοντας που διαφοροποιείται είναι αυτός του γεωγραφικού πλάτους και επομένως της ηλιοφάνειας.
Το γεωγραφικό πλάτος τον περιοχών που είναι με μεγαλύτερο από 35° επιδρά αρνητικά στον σχηματισμό βιταμίνης D από το δέρμα. Το γεωγραφικό πλάτος Θεσσαλονίκης και Αλεξανδρούπολης είναι περίπου 40°, ενώ του Ηρακλείου Κρήτης είναι περίπου 35°.
Αλήθεια Νο 10: Στα αυτοάνοσα, η φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να συνδυάζεται με τη βιταμίνη D.
Η διατροφική προστασία του ανοσοποιητικού με τη βιταμίνη D πρέπει να αποτελεί κυρίαρχο μέλημα και φυσικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή.
Συνοπτική αναδημοσίευση κειμένου από το βιβλίο: «ΒITAMINH D: Μία θρεπτική ουσία – Χίλιες δράσεις υγείας»
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη συνολική διατροφική φροντίδα του ανοσοποιητικού και τη διαιτολογική διαχείριση των αυτοάνοσων νοσημάτων μπορείτε να βρείτε στο βιβλίο «Αυτοάνοσα, Ανοσοποιητικό & Διατροφή» (Δρ. Δημήτρης Γρηγοράκης, κλινικός διαιτολόγος – διατροφολόγος PhD), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ – Αθήνα 2016.
