Μία από τις «πολυαναμενόμενες» – κατά τα άλλα – εξαγγελίες που ακούστηκαν από τον κ. Μητσοτάκη στη ΔΕΘ ήταν αυτή της είσπραξης του ΕΝΦΙΑ από τους Δήμους.
Δεν θα ήθελα να σταθώ, σε αυτό το σημείο, στο αν αντιμετωπίζει ζητήματα συνταγματικότητας ή όχι η συγκεκριμένη «εξαγγελία», η οποία μάλιστα παρουσιάστηκε και ως ένα «μεταρρυθμιστικό βήμα» για τους ΟΤΑ. Ούτε θα σταθώ στην καταφανή προχειρότητα – 3 χρόνια κατά τα άλλα ζητούν καθημερινά εκλογές για να «σώσουν» τη χώρα – με την οποία παρουσιάστηκε το συγκεκριμένο μέτρο, γεγονός που δημιούργησε ένα αλαλούμ δηλώσεων ακόμη και μεταξύ στελεχών της ΝΔ.
Χρειάζεται να σταθούμε πολύ στην ουσία των όσων εξαγγέλθηκαν.
Πρώτον: η πρόταση του κ. Μητσοτάκη, δηλαδή η αντικατάσταση των διασφαλισμένων από τον κρατικό προϋπολογισμό πόρων μέσω των ΚΑΠ (Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων), από τα έσοδα που θα έρχονται μέσω ΕΝΦΙΑ, είναι μια πρόταση που είχε κατατεθεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήδη κατά την συζήτηση για το Πρώτο Μνημόνιο, ακριβώς στο πλαίσιο της περικοπής των δημόσιων δαπανών. Θέλω να πω, είναι ένα καθαρά «νεοφιλελεύθερης κοπής» μέτρο, το οποίο στοχεύει αποκλειστικά στην μείωση των πόρων από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Δεύτερον: Αν τελικά συμβεί αυτό που προτείνει ο κ. Μητσοτάκης, θα υπάρξει μια δραματική μείωση των εσόδων των Δήμων – στο 1 δις ευρώ ετησίως την υπολογίζει ο νυν Υπουργός Εσωτερικών, Αλέξης Χαρίτσης – καθώς τα έσοδα μέσω του ΕΝΦΙΑ υπολείπονται θεαματικά της σταθερής χρηματοδότησης που λαμβάνουν οι Δήμοι από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Ο κ. Μητσοτάκης δεν διευκρίνισε ποιος θα πληρώσει αυτήν την «μαύρη τρύπα». Οι πολίτες; Οι Δημοτικές Αρχές τι θα κάνουν για να μπορέσουν να καλύψουν αυτή τη διαφορά στα έσοδα; Θα αναγκαστούν να ανεβάσουν τους δημοτικούς φόρους περαιτέρω; Θα αναγκαστούν να παραδώσουν σε ιδιώτες βασικές λειτουργίες του Δήμου τους (καθαριότητα, πρόνοια, πολιτιστικές δραστηριότητες κτλ) για να αντέξουν στην περικοπή των εσόδων; Και τι «αντίκτυπο» θα έχει αυτό στους πολίτες;
Τρίτον: η πρόταση Μητσοτάκη δημιουργεί «Δήμους 2 ταχυτήτων», καθώς οι πλούσιοι Δήμοι όπου τα ακίνητα έχουν μεγάλες αντικειμενικές αξίες ή υπάρχει αυξημένη οικιστική δόμηση θα γίνουν ακόμη πλουσιότεροι, ενώ οι οικονομικά ασθενέστεροι δήμοι, θα κληθούν να αντιμετωπίσουν μεγάλη μείωση στα έσοδά τους. Συνεπώς, με το σχέδιο του κ. Μητσοτάκη για ΕΝΦΙΑ μέσω των Δήμων, η Φιλοθέη και η Εκάλη θα ενισχυθούν περισσότερο, ενώ, για παράδειγμα, οι Δήμοι Σουφλίου, Διδυμοτείχου ή Σαμοθράκης, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα αντιμετωπίσουν νέες, μεγαλύτερες οικονομικές δυσκολίες.
Να σημειώσω δε ,σε αυτό το σημείο, ότι μία από τις σημαντικότερες αλλαγές που έφερε ο «Κλεισθένης 1» που ψήφισε η σημερινή Κυβέρνηση, πέραν της θέσπισης της απλής αναλογικής, είναι η θέσπιση νέων κριτηρίων για την κατανομή των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, μέτρο που φέρνει δικαιοσύνη καθώς ενισχύει σημαντικά τους ορεινούς και νησιωτικούς δήμους, τους Δήμους με μεγάλα ποσοστά ανεργίας κτλ. Καταλαβαίνουμε νομίζω όλοι τι σημαίνει αυτό για τη Σαμοθράκη ή τον Δήμο Σουφλίου.
Συνεπώς, γίνεται σαφές ότι το επόμενο διάστημα στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα «αναμετρηθούν» 2 διαφορετικά μοντέλα: από την μία το μοντέλο της σημερινής Κυβέρνησης που φέρνει ενισχυμένη, δίκαιη και εξασφαλισμένη χρηματοδότηση μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων για τους Δήμους, που φέρνει νέα ενισχυμένα χρηματοδοτικά εργαλεία από το ΠΔΕ μέσω των προγραμμάτων «Φιλόδημος II» και «ΑΚΣΙΑ» – δείτε ενδεικτικά τις χρηματοδοτήσεις που υπήρξαν το τελευταίο διάστημα στους Δήμους του Έβρου από τα 2 αυτά προγράμματα – που φέρνει μόνιμες θέσεις εργασίας (βλέπε προσλήψεις στην καθαριότητα των Δήμων), και από την άλλη το μοντέλο Τοπικής Αυτοδιοίκησης που επιθυμεί ο κ. Μητσοτάκης, που θα είναι υποχρηματοδοτούμενη και υποστελεχωμενή, όπου τα πάντα θα μπορούν να εκχωρηθούν σε ιδιώτες, ένα μοντέλο που αντί να ρίχνει γέφυρες θα γιγαντώνει το χάσμα μεταξύ πλουσιότερων και φτωχότερων Δήμων.
