Στην εποχή μας ο αριθμός των ατόμων ηλικίας από 60 ετών και άνω αυξάνεται με πρωτοφανή ρυθμό και αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Δυστυχώς, η αύξηση αυτή έχει αναδείξει την έλλειψη προστατευτικών μηχανισμών και τα υφιστάμενα κενά στις πολιτικές και τα προγράμματα που αφορούν στα θέματα των ηλικιωμένων ατόμων.
Τα ηλικιωμένα άτομα δεν είναι μια ομοιογενής ομάδα και ως εκ τούτου, τα ζητήματα προστασίας των δικαιωμάτων τους ποικίλουν. Ενώ ορισμένοι συνεχίζουν να διατηρούν έναν δραστήριο τρόπο ζωής ως μέρος της κοινότητας, πολλοί εξ αυτών είναι άστεγοι, ζουν απομονωμένοι και στερούνται επαρκούς περίθαλψης.
Στις 6 Φεβρουαρίου 2020 και στη ραδιοφωνική εκπομπή του Σταύρου Αποστολίδη στο statusradio.gr ο πρώην πρόεδρος του Πολυκοινωνικού του Δήμου Αλεξανδρούπολης κ. Νίκος Ραπτόπουλος με αφορμή το πρόβλημα που είχε προκύψει σε σχέση με τους άστεγους, είχε δηλώσει, «Ναι! Θα την φτιάξουμε τη δομή για την φιλοξενία των αστέγων».
Το γεγονός ότι ο δημοτικός σύμβουλος κ. Παύλος Μιχαηλίδης στις 23.11.2020 μέσα από την ηλεκτρονική ιστοσελίδα alexpolisonline επανέφερε το θέμα λέγοντας ότι είναι «Αναγκαία η δημιουργία δομής φιλοξενίας αστέγων στον Δήμο Αλεξανδρούπολης» αποδεικνύει ότι έως σήμερα δεν υπάρχει κανένας προγραμματισμός για την αντιμετώπιση αυτού του κοινωνικού προβλήματος.
Σήμερα επισκέφτηκα το ΚΑΠΗ Αλεξανδρούπολης το οποίο βρίσκεται στην οδό Εθν. Αντιστάσεως 106 και είδα με τα μάτια μου έναν άστεγο σε άθλια κατάσταση λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων. Ο άστεγος βρίσκεται στη βεράντα του ΚΑΠΗ για περισσότερο από τρεις μήνες, ενώ φαγητό του προσφέρει -λες και είναι μόνο αυτό- το συσσίτιο της μητρόπολης.
Νομίζω πως έχουμε αργήσει στο να αντιμετωπίσουμε αυτό το σοβαρό κοινωνικό θέμα που άλλες ευρωπαϊκές χώρες το έχουν λύσει δημιουργώντας πολλαπλές δομές όπως: Κατοικίες Φροντίδας, Νοσηλευτικά σπίτια, Ζωή με υποστήριξη, Συνεχιζόμενες κοινότητες συνταξιοδότησης φροντίδας.
Παρακαλώ πολύ όπως άμεσα η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου και η Δομή του Κέντρου Κοινωνικής Πολιτικής και Αλληλεγγύης του Δήμου να φροντίσουν, ώστε ο άστεγος συνδημότης μας να έχει αξιοπρεπή διαβίωση η οποία υπαγορεύεται από τους άγραφους ηθικούς κανόνες, αλλά και από την ισχύουσα νομοθεσία την οποία νομίζω πως είναι απαραίτητο να θυμίσω.
Το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αναφέρει ότι κανείς δεν πρέπει να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή να υπόκειται σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση. Το δικαίωμα αυτό είναι απόλυτο δικαίωμα. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να βασανίζεται ή να υποβάλλεται κανείς σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση σε καμία περίπτωση, καθώς το δικαίωμα αυτό δεν μπορεί ποτέ να παραβιαστεί ή να περιοριστεί.
Το άρθρο 3 δεν αφορά μόνο τα βασανιστήρια. Η απαγόρευση της απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης μπορεί να είναι πολύ σημαντική για τους ηλικιωμένους. Απάνθρωπη μεταχείριση σημαίνει μεταχείριση που προκαλεί σοβαρή ψυχική ή σωματική βλάβη. Ταπεινωτική μεταχείριση σημαίνει μεταχείριση που είναι κατάφωρα εξευτελιστική και αναξιοπρεπής.
Ο νόμος περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων δε συνίσταται μόνο στο να αποτρέπει τις δημόσιες αρχές από το να προβαίνουν σε ορισμένες ενέργειες. Ο νόμος περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων καλεί επίσης τις δημόσιες αρχές να λάβουν προληπτικά μέτρα για την πρόληψη παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξ αρχής. Για παράδειγμα, αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη διασφάλιση της παροχής ενός κατάλληλου και επαρκούς επιπέδου φροντίδας που είναι ενδεδειγμένο για τις σχετικές ανάγκες. Αυτό θα μπορούσε να αποτρέψει μια κατάσταση όπου θα μπορούσε να προκύψει απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση.
Το άρθρο 4 παρ. 1 του Ελληνικού Συντάγματος προβλέπει ότι όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου. Άρθρο με το οποίο κατοχυρώνεται η «νομική ισότητα», δηλαδή η ισότητα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και η αρχή της ίσης μεταχείρισης των πολιτών από το Κράτος. Το άρθρο 4 παρ. 1 θεμελιώνει το κύριο ή γενικό δικαίωμα ισότητας και έχει συμπληρωματικό ή επικουρικό χαρακτήρα, προκειμένου να καλύψει κάθε πεδίο το οποίο δεν κατοχυρώνεται ρητά στο Σύνταγμα. Η αρχή της ισότητας δεν είναι δεσμευτική μόνο κατά την εφαρμογή του νόμου για τον εφαρμοστή του δικαίου, αλλά και του νομοθέτη, ο οποίος πρέπει να νομοθετεί με τρόπο, ώστε να πραγματώνεται η ισότητα.
Τέλος, επειδή λόγω των υφιστάμενων δυσμενών οικονομικών συνθηκών το πρόβλημα θα οξυνθεί, θα πρέπει να αναζητηθούν λύσεις μέχρι τη δημιουργία των κατάλληλων δομών. Θεωρείται απαραίτητη η διερεύνηση από τον Δήμο μας σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Έβρου των ενταγμένων χρηματοδοτικών προγραμμάτων που έτρεξαν ή τρέχουν με ευρωπαϊκά και εθνικά κεφάλαια. Επίσης, θα πρέπει να αναζητηθεί αν στο φάκελο και στις συμβατικές υποχρεώσεις υπάρχει και αναφορά για δωρεάν φιλοξενία σε αυτές τις κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες.
Δημήτριος Μερκούρης
Σύμβουλος Δημοτικής Κοινότητας Αλεξανδρούπολης
