Είναι Χειμώνας: Ο κορονοιός, η γρίπη και ποικίλες ιώσεις του αναπνευστικού συστήματος ευρίσκονται σε έξαρση.
Κάθε λεπτό που ζούμε, ο οργανισμός μας προσλαμβάνει από την ατμόσφαιρα οξυγόνο μέσω των πνευμόνων. Οι ιστοί μας χρειάζονται οξυγόνο για να επιβιώσουν. Η φλεγμονή που προκαλούν οι αναπνευστικές λοιμώξεις, όταν ο οργανισμός δεν καταφέρει να περιχαρακώσει τον ιό σε επιφανειακά στρώματα και ο παθογόνος μικροοργανισμός εισβάλλει στο εσωτερικό του, προκαλεί έλλειμμα οξυγόνου και δυσχέρεια αναπνοής που είναι γνωστή ως δύσπνοια. Αυτό ισχύει κατεξοχήν στην περίπτωση της πανδημίας του κορονοιού. Ορισμένες ερωτήσεις τίθενται συχνά από πολίτες αυτή την περίοδο και αφορούν το θέμα της δύσπνοιας.
- Έχω μπούκωμα. Ως αποτέλεσμα ο αέρας δεν μπορεί να μπει εύκολα από τη μύτη μου. Έχω δύσπνοια;
Η δύσπνοια είναι βαθύτερη αδυναμία του οργανισμού να επεξεργαστεί σωστά το οξυγόνο της ατμόσφαιρας και δεν αποτελεί απλώς και μόνο αποτέλεσμα μηχανικής απόφραξης της μύτης από εκκρίσεις. Όταν νοιώθετε δύσπνοια, ο αέρας νοιώθετε να μη σας επαρκεί είτε αναπνέετε από τη μύτη είτε από το στόμα. Αντίθετα στο μπούκωμα, ο ασθενής αναπνέει χωρίς πρόβλημα από το στόμα ακόμη και εάν αυτό μπορεί να του προκαλέσει ξηροστομία ή δυσάρεστη αίσθηση στο λαιμό. Στην δύσπνοια νοιώθετε ότι πνίγεστε, προσπαθείτε να πάρετε περισσότερο ατμοσφαιρικό οξυγόνο χωρίς αποτέλεσμα. Το αίσθημα της πνιγμονής ενδέχεται να είναι αντιληπτό και από ανθρώπους του περιβάλλοντός σας, εφόσον ο έχων δύσπνοια συχνά λαχανιάζει και παρουσιάζει αύξηση του αριθμού και του βάθους των αναπνοών (κοπιαστική εργώδης αναπνοή). Ορισμένες φορές ο πάσχων αποδίδει την δύσπνοιά του σε άγχος, γρήγορα όμως διαπιστώνει, ότι μέθοδοι χαλάρωσης που τυχόν χρησιμοποιεί, δεν έχουν καμία επίδραση στην ένταση του συμπτώματος.
- Έχω οξύμετρο. Εφόσον έχω καλό οξυγόνο πρέπει να ανησυχώ;
Το οξυγόνο στο σώμα μεταφέρεται διαλυμένο ή συνδεδεμένο με μία πρωτεΐνη που ευρίσκεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια και καλείται αιμοσφαιρίνη. Το σύμπλοκο αιμοσφαιρίνη-οξυγόνο ευθύνεται για τη μεταφορά της συντριπτικής πλειοψηφίας του οξυγόνου που εισέρχεται στο σώμα (πάνω από 98 τοις εκατό). Η παλμική οξυμετρία εκτιμά τον κορεσμό της αιμοσφαιρίνης δηλαδή το ποσοστό του οξυγόνου που είναι συνδεδεμένο με την αιμοσφαιρίνη στο αίμα. Για το σκοπό αυτό το οξύμετρο φέρει ειδικό αισθητήρα και μικροεπεξεργαστή. Το ποσοστό του κορεσμού του οξυγόνου αναφέρεται ως το ποσοστό % SpO2. Τα περισσότερα οξύμετρα εμφανίζουν εκτός από τον κορεσμό του οξυγόνου και τον αριθμό των καρδιακών παλμών.
Η χρήση των οξύμετρων στο σπίτι έχει αυξηθεί θεαματικά στον ελληνικό πληθυσμό λόγω της λοίμωξης του κορονοϊού.
Εφόσον το οξύμετρο έχει κατασκευαστεί με τις ενδεικνυόμενες προδιαγραφές, αποτελεί αδρό δείκτη καλής κεντρικής παροχής οξυγόνου. Τιμές κάτω του 96% ή τιμές κάτω του επιπέδου που έχει ο οργανισμός ανάλογα με το status της υγείας του (π.χ. κάπνισμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια) όπως μετρούνται υπό φυσιολογικές συνθήκες εκτός της λοίμωξης, είναι σαφώς παθολογικές. Ωστόσο εάν έχετε δύσπνοια δεν πρέπει να επαναπαύεστε, όταν μετράτε καλό κορεσμό οξυγόνου, διότι όταν υπάρχει δύσπνοια, συχνά υπάρχει πτώση της συγκέντρωσης του οξυγόνου στο αίμα με καλό ωστόσο κορεσμό οξυγόνου. Έτσι η δύσπνοια χρήζει άμεσης ιατρικής διερευνήσεως.
- Υπάρχουν απλές κινήσεις που μπορώ να κάνω εάν έχω δύσπνοια;
Καταρχήν ηρεμήστε. Το άγχος και η ανησυχία επιδεινώνουν το σύμπτωμα. Ντυθείτε καλά και ανοίξτε το παράθυρο. Προσπαθήστε να αναπνεύσετε στον καθαρό αέρα. Μην αναβάλλετε την ιατρική σας εξέταση.
- Υπάρχει περίπτωση το οξύμετρο να δείχνει λάθος τιμές;
Αρκετές φορές η χαμηλή τιμή οφείλεται σε λάθη κατά την εφαρμογή. Έτσι μια χαμηλή τιμή δεν πρέπει να σας πανικοβάλλει αλλά να την διασταυρώσετε με δεύτερη μέτρηση. Η σωστή χρήση του οξύμετρου προϋποθέτει την καλή εφαρμογή στο δάκτυλο όπου γίνεται η μέτρηση, σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Η συσκευή μέτρησης πρέπει να τοποθετείται σε ζεστά και όχι παγωμένα άκρα και σε άβαφα νύχια.
- Η δύσπνοια που νοιώθω έχει ως αιτία τον κορονοιό;
Ποικίλες παθήσεις εκτός του κορονοϊού ενδέχεται να προκαλέσουν δύσπνοια. Εκτός από τις αναπνευστικές λοιμώξεις, το άσθμα, η παρόξυνση της χρόνιας αναπνευστικής πνευμονοπάθειας, η καρδιακή ανεπάρκεια, το έμφραγμα, η πνευμονική εμβολή αποτελούν συνήθεις παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν δύσπνοια. Η πιθανότητα που έχετε η δύσπνοιά σας να έχει ως αιτία τον κορονοϊό, αυξάνει όταν έχετε συμπτώματα πυρετού, δέκατα, μπούκωμα, βήχα, διαταραχή οσμής ή γεύσης.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
