Δ. Ρίζος: «Ανάδειξη του κτιρίου όπου βρισκόταν η ‘‘Κομανταντούρ’’, στο οποίο βασανίστηκαν χιλιάδες πατριώτες, σε Μουσείο Εθνικής Αντίστασης»

- Χορηγούμενη-

Ερώτηση στη Βουλή των Ελλήνων συνυπέγραψε ο Βουλευτής Έβρου του ΣΥΡΙΖΑ κ. Ρίζος Δημήτρης με θέμα την «ανάδειξη του κτιρίου της ‘‘Κομανταντούρ’’ στην οδό Κοραή 4 στην Αθήνα και ίδρυση Μουσείου Εθνικής Αντίστασης στο συγκεκριμένο ή άλλο ενδεικνυόμενο χώρο».

Την ερώτηση κατέθεσαν και συνυπογράφουν 68 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.

Το υπόγειο της οδού Κοραή 4 στο κέντρο της Αθήνας είναι άρρηκτα δεμένο με την τραγική όσο και ηρωική περίοδο της Κατοχής, η οποία δεν είναι γνωστή στο ευρύ κοινό. Εκεί βρίσκονταν οι ναζιστικές φυλακές κατά την περίοδο της Κατοχής. Το κτίριο ήταν το κεντρικό κτίριο της «Κομαντατούρ» στην Αθήνα και στα δύο επίπεδα του υπογείου του βρίσκονταν το κολαστήριο, όπου χιλιάδες πατριώτες φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν μέχρι θανάτου.

Από τα κελιά του Φρουραρχείου πέρασαν χιλιάδες Αθηναίοι, για διάφορα παραπτώματα, από τροχαία δυστυχήματα και παράβαση της απαγόρευσης κυκλοφορίας τις νύχτες μέχρι σοβαρές αγορανομικές παραβάσεις και, φυσικά, συμμετοχή σε διαδηλώσεις ή άλλες αντιστασιακές ενέργειες. Οι συλληφθέντες της τελευταίας κατηγορίας κρατούνταν προσωρινά μέχρι να παραπεμφθούν σε υπηρεσίες αρμόδιες για την κατάπνιξη της αντιστασιακής δράσης, κυρίως το Αρχηγείο των Ες-Ες στην οδό Μέρλιν.

Το πλήρες κείμενο της ερώτησης έχει ως εξής:

ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού
ΘΕΜΑ: Ανάδειξη του κτιρίου της «Κομαντατούρ» στην οδό Κοραή 4 στην Αθήνα και ίδρυση Μουσείου Εθνικής Αντίστασης στο συγκεκριμένο ή άλλο ενδεικνυόμενο χώρο

Το υπόγειο της οδού Κοραή 4 στο κέντρο της Αθήνας είναι άρρηκτα δεμένο με την τραγική όσο και ηρωική περίοδο της Κατοχής, η οποία δεν είναι γνωστή στο ευρύ κοινό. Το πιο γνωστό της σημείο είναι ο κινηματογράφος ‘Άστυ’. Όμως, εδώ βρίσκονταν οι ναζιστικές φυλακές κατά την περίοδο της Κατοχής. Το κτίριο ήταν το κεντρικό κτίριο της «Κομαντατούρ» στην Αθήνα και στα δύο επίπεδα του υπογείου του βρίσκονταν το κολαστήριο, όπου χιλιάδες πατριώτες φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν μέχρι θανάτου.
Από τα κελιά του Φρουραρχείου πέρασαν χιλιάδες Αθηναίοι, για διάφορα παραπτώματα, από τροχαία δυστυχήματα και παράβαση της απαγόρευσης κυκλοφορίας τις νύχτες μέχρι σοβαρές αγορανομικές παραβάσεις και, φυσικά, συμμετοχή σε διαδηλώσεις ή άλλες αντιστασιακές ενέργειες.

Οι συλληφθέντες της τελευταίας κατηγορίας κρατούνταν προσωρινά μέχρι να παραπεμφθούν σε υπηρεσίες αρμόδιες για την κατάπνιξη της αντιστασιακής δράσης, κυρίως το Αρχηγείο των Ες-Ες στην οδό Μέρλιν. Μετά την Απελευθέρωση, στέγασε τα κεντρικά γραφεία του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ). Στους τοίχους των θαλάμων και των κελιών σώζονται έως σήμερα επιγραφές και γκράφιτι που είχαν χαράξει οι κρατούμενοι.

Σήμερα τα υπόγεια λειτουργούν ως ‘Χώρος Ιστορικής Μνήμης 1941-1944’, αλλά υπολειτουργούν στην ουσία με τη μορφή αυτή. Για πρώτη φορά άνοιξαν στο κοινό το 1991 για να ξανακλείσουν το 1995. Μέχρι το 2008 ο χώρος ήταν επισκέψιμος, ύστερα από άδεια, μόνο για σχολεία. Από το 2008, τελώντας υπό την εποπτεία του ΥΠΠΟ, είναι ανοιχτός για το κοινό 10:00-14:00, ενώ το κτίριο ανήκει στην Εθνική Ασφαλιστική.

Από το παραπάνω συνάγεται ότι αποτελεί αναγκαιότητα η περαιτέρω ανάδειξη του χώρου. Η έλλειψη ενός μουσείου Εθνικής Αντίστασης στην πρωτεύουσα της χώρας μας είναι τουλάχιστον προβληματική. Το αντίστοιχο άλλων χωρών της Ευρώπης -και από το στρατόπεδο των νικητών και από αυτό των ηττημένων- δείχνει ότι οι τόποι μαρτυρίου των ανθρώπων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχουν αναδειχθεί ως προεξάρχοντες χώροι ιστορικής μνήμης, συγκεντρώνοντας χιλιάδες επισκεπτών κάθε χρόνο. Ένα ανάλογο μουσείο σε μια χώρα που μετράει περίπου 700.000 θύματα κατά την περίοδο αυτή, με σφαγές από το Δίστομο, τα Καλάβρυτα και εκατοντάδες άλλα μαρτυρικά χωριά ανά την επικράτεια, θα αποτελέσει έναν εμβληματικό χώρο συμπύκνωσης της ιστορικής μνήμης και εκπαίδευσης των Ελλήνων πολιτών και των επισκεπτών για τις θηριωδίες του ναζισμού στη χώρα μας, συμβάλλοντας στην καλλιέργεια αντιφασιστικής συνείδησης, ιδιαίτερα των νεότερων γενιών μέσω σχολικών επισκέψεων.

Με βάση τα παραπάνω ερωτάται η κ. Υπουργός:
Α) Σε τι ενέργειες διατίθεται να προβεί ώστε:
– τα υπόγεια του κτιρίου στην Κοραή 4 να αναδειχθούν ως Μουσείο Εθνικής Αντίστασης;
– να δημιουργηθεί μόνιμη έκθεση τεκμηρίων και βιβλιοθήκη για την περίοδο της Κατοχής και την Εθνική Αντίσταση στο χώρο;
– να τοποθετηθούν “δείκτες μνήμης» στην περιοχή και να ενταχθεί η Κοραή 4 σε όλους τους τουριστικούς οδηγούς της πόλης της Αθήνας;
– να διευρυνθεί το ωράριο λειτουργίας του χώρου, όπως και στα υπόλοιπα μουσεία της χώρας;
Β) Σε περίπτωση που ο συγκεκριμένος χώρος δεν πληροί τις προδιαγραφές, πώς σκέφτεται να συμβάλει στην εκπλήρωση του ιστορικού χρέους – πολύχρονου, αυτονόητου αιτήματος των αντιστασιακών οργανώσεων – για την ανέγερση μνημείου και τη δημιουργία μουσείου της Εθνικής Αντίστασης στην πρωτεύουσα, ανάγκη που αναδείχθηκε για μια ακόμη φορά στις εξαιρετικές εκδηλώσεις “η Αθήνα ελεύθερη”;

Οι ερωτώντες βουλευτές
Στέφος Ιωάννης

Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)

Αντωνίου Χρήστος

Αυλωνίτου Ελένη

Βαγενά Άννα

Βάκη Φωτεινή

Βαρδάκης Σωκράτης

Γεννιά Γεωργία

Γεωργοπούλου Σαλτάρη Έφη

Γκιόλας Ιωάννης

Δημητριάδης Δημήτριος

Δουζίνας Κων/νος