Στην τελική φάση της διαδρομής για να εγγραφεί στον εθνικό κατάλογο ποικιλιών βρίσκεται η «ελιά Μάκρης», καθώς τον Νοέμβριο ολοκληρώνεται η διαδικασία που ξεκίνησε πριν τρία χρόνια, μέσα από συνεργασία της ΔΑΟΚ Έβρου με το Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών Ελιάς και Αμπέλου Χανίων, και αναμένεται να παραδοθεί η τελική έκθεση αποτελεσμάτων επισκόπησης της ελαιοκομικής ζώνης της Μάκρης. Η έκθεση θα υποβληθεί σε πλήρες φάκελο στον ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» Θεσσαλονίκης, όπου κατόπιν αξιολόγησης θα συνταχθεί η τελική έκθεση.
Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΔΑΟΚ, Πασχάλη Παπαδάκη, κάθε χρόνο, σε συνεργασία με το ινστιτούτο, γινόταν καταγραφή και παραδίδονταν αποτελέσματα. «Συνάδελφοι από τα Χανιά έπαιρναν δείγματα από τις ελιές που αρχικά είχαν επιλεγεί και αριθμηθεί, προκειμένου να έχουμε μητρικό δείγμα από συγκεκριμένα δέντρα. Την πρώτη χρονιά, σε συνεργασία με τον φυτωριούχο της Αλεξανδρούπολης κ. Αποζίδη, πολλαπλασιάσαμε φυτά, τα στείλαμε στα Χανιά για να τα μελετήσουν εξαρχής, να παρατηρήσουν πώς μεγαλώνουν, τις διαφορές στα φύλλα». Η όλη εργασία έδειξε σημαντικές διαφορές μεταξύ της ελιάς Μάκρης και των υπολοίπων της Βόρειας Ελλάδας. «Η περιοχή από τα Δίκελλα μέχρι την Χιλή έχει διαφορετικό μικροκλίμα. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, μεγαλώνει η γηγενής ποικιλία της Μάκρης και, όπως αποτυπώνεται στα αποτελέσματα, υπάρχει διαφορά στο δέντρο και τον καρπό».
