“Η Ελλάδα αντιστέκεται, η Ελλάδα ζει”

Γράφει ο Αντιπτέραρχος (Ι) εα Θωμάς Χατζηαθανασίου *

- Χορηγούμενη-

Τι είναι αυτό που στηρίζει διαχρονικά την επιβίωση της Ελλάδας; Είναι η ανθεκτικότητα και το πνεύμα της που παρά τις δυσκολίες συνεχίζει να αντιστέκεται και να ζει;

Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει διανύσει μακρείς δρόμους, γεμάτους προκλήσεις, αλλά και νίκες. Ο λαός μας, με την ιστορία του, τις παραδόσεις του και τη δύναμή του, μας διδάσκει πως η αντίσταση είναι βαθιά ριζωμένη στη φύση μας. Πραγματοποιώντας μία αναδρομή στην ιστορία μας, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, διαπιστώνουμε ότι η Ελλάδα, αποτελώντας σταυροδρόμι πολιτισμών, καθιστώντας την στρατηγικό κόμβο για το εμπόριο, τις πολιτικές ανακατατάξεις και στόχο επιθέσεων, έχει βιώσει πολέμους, κατακτητές, φυσικές καταστροφές, πολιτικές και οικονομικές κρίσεις. Κάθε φορά, όμως, οι Έλληνες αναγεννιούνται από τις στάχτες τους. Η εν γένει γεωπολιτική θέση της Ελλάδας έχει διαμορφώσει την ιστορία της, επηρεάζοντας την πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική εξέλιξη της χώρας σε κρίσιμες χρονικές περιόδους. Όμως, πέραν της γεωπολιτικής θέσης της χώρας, πολλοί εξωγενείς παράγοντες, αλλά και πληθώρα εσωτερικών, ήρθαν να επηρεάσουν έτι περαιτέρω την ομαλότητα στην Ελλάδα.

Τα τελευταία χρόνια, η χώρα αντιμετώπισε μία κρίση, που δεν ήταν μόνο οικονομική, αλλά και κοινωνική. Χιλιάδες πολίτες βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ανεργία, τη φτώχεια και τις απογοητεύσεις. Όμως, παρά τις αντιξοότητες, οι Έλληνες δεν έκαναν πίσω. Αντίθετα, βρήκαν τη δύναμη να αντισταθούν και να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Οι αξίες της αλληλεγγύης και της συνεργασίας αναδείχθηκαν.

Όλοι γνωρίζουμε ότι η χώρα μας σήμερα αντιμετωπίζει πληθώρα προβλημάτων. Οι συνέπειες της πανδημίας, η οικονομία, το μεταναστευτικό, η άμυνα και η ασφάλεια στο πλαίσιο του αναθεωρητισμού της Τουρκίας, ο ευρωπαϊκός και βορειοατλαντικός σκεπτικισμός για τα τεκταινόμενα στον ευρύτερο γεωπολιτικό μας χώρο, το Brain Drain, η αμυντική βιομηχανία, το δημογραφικό, οι τεχνολογικές εξελίξεις, η παιδεία, ο πολιτισμός, … είναι μόνο ορισμένα εξ αυτών. Πέραν των παραπάνω όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία, θεωρώ ότι, είναι η κρίση θεσμών και αξιών, που αποτελεί τη ρίζα της ορθής αξιολόγησης και ενασχόλησης με τα κοινά, στο πλαίσιο της αξιοκρατικής και αντικειμενικής προσέγγισης των ζητημάτων.

Από την ομηρική κληρονομιά του «αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων», που οδήγησε γενιές Ελλήνων σε έργα θαυμαστά και διαχρονικά, φθάσαμε στη σημερινή κρίση θεσμών και αξιών και τολμώ να πω την απαξίωσή τους. Μέσω των διδαγμάτων της απολογίας του Σωκράτη, αποδεικνύεται πόσο έχουμε απομακρυνθεί και λησμονήσει τα ιερά και τα ιδεώδη της πηγής μας, του Αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού. Οι αξίες και οι αρχές αποτελούν στάση ζωής, βασική κινητήριο δύναμη που ενισχύει τον ζήλο για διάκριση, αλλά και αποδοχή της σκληρής εργασίας και της αξιοκρατίας.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία ζητούν λύσεις και η ανάγκη αυτή οδηγεί τις δράσεις μας!!! Χρειαζόμαστε οράματα … εργασίας, επανεκκίνησης των αξιών σε όλους τους τομείς, και κυρίως, ένα εναρκτήριο λάκτισμα, μία αχτίδα φωτός στη νεολαία για να θέσει νέες βάσεις για το μέλλον της χώρας μας. Η πολύ μεγάλη κρίση που διαπερνά όλους τους θεσμούς που στηρίζουν το σημερινό σύστημα της χώρας μας, από την πολιτική, τη δικαιοσύνη, ως την παιδεία, έχει προσλάβει πλέον εφιαλτικές διαστάσεις, όπου εμφανίζονται τεράστια σκάνδαλα από τομέα σε τομέα, προκαλώντας γενικευμένα αισθήματα αναξιοπιστίας και έλλειψης εμπιστοσύνης. Η σημερινή κρίση αξιών έχει βαθιά και συστημικά αίτια. Είναι μία κρίση που στην ουσία της έχει πολιτικό, ιδεολογικό και κοινωνικό υπόβαθρο.

Η κρίση θεσμών και ηθικών αξιών, κατά την άποψή μου, στη χώρα μας, προήλθε από μια σειρά αλληλένδετων αιτίων, ενώ οι συνέπειές της είναι ευρείες και επηρεάζουν πολλούς τομείς. Τα παραδείγματα είναι πολλά: Οι υποθέσεις σκανδάλων, αδιαφάνειας και διαφθοράς, οι πελατειακές σχέσεις, η αποχή από τον πολιτικό διάλογο και την εκλογική διαδικασία και η εν γένει αδιαφορία των πολιτών για τις πολιτικές εξελίξεις που έχουν δημιουργήσει απογοήτευση και έχουν οδηγήσει σε αποδυνάμωση των δημοκρατικών διαδικασιών, η οικονομική κρίση που έχει επιφέρει κοινωνικές ανισότητες και διαχωρισμούς, κλίμα απογοήτευσης, βαθιά ανύψωση του ατομικισμού, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας κοινωνίας που είναι λιγότερο αλληλέγγυα και οι πολίτες να απομακρύνονται από τις συλλογικές αξίες και τις κοινές ιδέες, η τεχνολογική πρόοδος και το πρότυπο του υλικού ευδαιμονισμού, που έχει δημιουργήσει η προωθούμενη καταναλωτική μανία και το στενό ατομικό όφελος αναδεικνύοντας μοντέρνες αξίες και επιβάλλοντας τον παραγκωνισμό των παραδοσιακών αξιών, όπως η αλληλεγγύη, η δικαιοσύνη και η εντιμότητα, η ηθική σήψη πλεονάζει, η αρετή και το ήθος τίθενται στο περιθώριο, ενώ ο άκρατος μιμητισμός των παραδεδομένων ξενόφερτων στοιχείων και αξιών και η ταχύτητα διάδοσης παραπληροφόρησης μέσω των ΜΚΔ έχει οδηγήσει σε νέα πρότυπα αρχών. Τα δε απαραίτητα για τη νεολαία ορθά πρότυπα αποκρύπτονται εσκεμμένα, κυριαρχεί η αρχή της ήσσονος προσπάθειας, ο άνετος και προκλητικός τρόπος ζωής και ο ακραίος εγωκεντρισμός. Δεν προβάλλονται, πλέον, οι ηθικές και πνευματικές διαχρονικές αξίες με τις οποίες γαλουχήθηκαν γενεές, ενώ η εκπαίδευση και η εν γένει παιδεία στη χώρα συχνά υπολείπονται σε ποιότητα και δεν προάγουν τις αξίες της κριτικής σκέψης, της συμμετοχής, και της μεταλαμπάδευσης των ορθών ιδανικών στους νέους με αποτέλεσμα μία κοινωνία λιγότερο ανθεκτική στις προκλήσεις, η οικογένεια, ως ο πρωταρχικός φορέας κοινωνικοποίησης, έχει υποστεί μία χαλάρωση σε δομικό επίπεδο και τα μέλη της έχουν αποστασιοποιηθεί, ενώ η πολιτεία επωμίζεται ένα τεράστιο μερίδιο ευθύνης, όσον αφορά στην ηθική εξαχρείωση της κοινωνίας.

Αυτά τα αίτια συνδυάζονται και αλληλοεπηρεάζονται, δημιουργώντας ένα περίπλοκο πλαίσιο κρίσης με άμεσες συνέπειες στην κοινωνία και στους πολίτες. Σε Ψυχολογικό και Ηθικό επίπεδο, ο άνθρωπος γίνεται έρμαιο των παθών και των αδυναμιών του και συχνά εξωθείται σε αντικοινωνικές συμπεριφορές, σε Πολιτικό επίπεδο, το δημοκρατικό πολίτευμα απειλείται εξαιτίας της υποκρισίας και της αλαζονείας των πολιτικών, με αποτέλεσμα την αποστασιοποίηση των πολιτών από τα κοινά, με απώτερο αποτέλεσμα την υπαγόρευση της δημοκρατικής αποσάθρωσης, σε Οικονομικό επίπεδο, οι ισχυρές οικονομίες εκμεταλλεύονται και ελέγχουν τα οικονομικά δυσχερή κράτη, σε μία άκρως ανταγωνιστική και παγκοσμιοποιημένη αγορά, ενώ σε Οικολογικό επίπεδο, η απληστία του ανθρώπου έχει οδηγήσει στην οικολογική καταστροφή.

Άραγε, υπάρχει σωστή στάση απέναντι στην κρίση των ηθικών αξιών; Υπάρχει αντίδραση στην κρίση θεσμών και αξιών; Αλλοίμονο αν δεν υπήρχε. Για να αντισταθεί η Ελλάδα σε αυτήν την κρίση, απαιτούνται δράσεις σε πολλαπλά επίπεδα (κρατικό, συλλογικό και ατομικό).

Η πολιτεία, πρωτίστως, μπορεί και πρέπει να αντιδράσει στην κρίση θεσμών και αξιών με στοχευμένες δράσεις σε πολλούς τομείς, όπως ενίσχυση θεσμών και διαφάνειας, περιορισμού της διαφθοράς, μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης μέσω προγραμμάτων αξιών και πολιτικής αγωγής, καλλιέργεια κριτικής σκέψης και ανθρωπιστικής παιδείας μέσω της καλλιέργειας του ομαδοσυνεργατικού πνεύματος, δημιουργία στρατηγικών συμμετοχής σε δημόσιες διαβουλεύσεις, δημιουργία κοινωνικής πολιτικής και ενίσχυσης της κρατικής μέριμνας για στήριξη ευάλωτων ομάδων, προαγωγή ηθικών προτύπων για προώθηση ηθικών αξιών στην κοινωνία.

Οι πολίτες, με τη σειρά τους, μπορούν να αντιδράσουν στην κρίση θεσμών και αξιών με διάφορους τρόπους, τόσο σε συλλογικό (κοινές πρωτοβουλίες, σύσταση συνεταιρεισμών και δικτύων αλληλεγγύης, ενημέρωση και κοινωνικές κινήσεις), όσο και σε ατομικό επίπεδο (αυτομόρφωση, ηθική στάση, αυτοκριτική και αναστοχασμός, ενεργή συμμετοχή στα κοινά).

Η κρίση θεσμών και αξιών στην Ελλάδα είναι μια πρόκληση που απαιτεί συλλογική δράση και αποφασιστικότητα. Με την ενίσχυση των θεσμών, την εκπαίδευση των νέων και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών, μπορούμε να αντισταθούμε σε αυτή τη δύσκολη πραγματικότητα. Ας μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία για αναγέννηση και πρόοδο. Η Ελλάδα έχει τη δύναμη να αναγεννηθεί, αρκεί να κοιτάξει στο μέλλον με θάρρος, αλληλεγγύη και ελπίδα.

Η ελληνική ιστορία είναι γεμάτη από προκλήσεις και αβεβαιότητες. Ωστόσο, η επιβίωση της χώρας βασίστηκε κυρίως σε μεγαλεπήβολα οράματα και τους αγώνες μικρών ηγετικών ομάδων ανθρώπων που κινητοποιήθηκαν μπροστά σε απειλές, διαμορφώνοντας τη ροή της ιστορίας, επιτρέποντας στην Ελλάδα να επιβιώσει και να ανθίσει παρόλες τις αντιξοότητες. Αυτή η κληρονομιά, που εκτείνεται από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ενσωματώνει τον πολιτισμό, την τέχνη και τις αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας.

Στον 21ο αιώνα, η Ελλάδα αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις. Η επιβίωση και η αναγέννηση της χώρας απαιτούν εκ νέου μεγάλα οράματα και την ηγετική δράση μικρών ομάδων που μπορούν να κινητοποιήσουν την κοινωνία. Οργανώσεις, όπως οι τοπικοί σύλλογοι πολιτών, οι περιβαλλοντικές ομάδες και οι κοινωνικές κινήσεις, έχουν αναδειχθεί ως σημαντικοί παράγοντες στη διαμόρφωση της νέας ελληνικής πραγματικότητας. Αυτές οι ομάδες ενώνουν τις δυνάμεις τους γύρω από κοινούς στόχους.

Η Ελλάδα έχει στο DNA της την αντίσταση στην κατάπτωση και τον αγώνα για τη διαρκή επιβίωσή της … Όταν απαιτηθεί ορθώνει το ανάστημά της … Καιρός είναι πλέον να το πράξει και σήμερα, απέναντι στην τρέχουσα κατάσταση. Απέναντι στην κρίση θεσμών και αξιών που βιώνουμε. Πρέπει όλοι να ενεργοποιηθούμε … Ας επικεντρωθούμε, λοιπόν, στα Μεγάλα Οράματα και ας εστιάσουμε στον ρόλο των μικρών ηγετικών ομάδων στην Επιβίωση της Ελλάδας. Η συνδρομή όλων κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να αναχαιτισθεί η κατάπτωση, να επιλυθούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες.

Μέσα από την ιστορία της, η Ελλάδα αποδεικνύει ότι οι αξίες της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας και της αποφασιστικότητας είναι οι θεμέλιοι λίθοι για την επιβίωση και την πρόοδο του έθνους. Έτσι, οι μικρές ομάδες, με τα μεγάλα τους οράματα, συνεχίζουν να είναι η καρδιά της ελληνικής κοινωνίας και η ελπίδα για το μέλλον.

Η Ελλάδα έχει τη φήμη ενός τόπου βαθιάς σκέψης, μιας χώρας γεμάτη ελπίδα, μιας χώρας που αγωνίζεται, που αντιστέκεται, που επιμένει και δεν παραδίνεται, που αναγνωρίζει τις προκλήσεις, αλλά και τις ευκαιρίες, που αναζητά και βρίσκει λύσεις. Ας ενώσουμε τις σκέψεις και τις ελπίδες μας για να δημιουργήσουμε μια Ελλάδα που ζει, που προοδεύει, που εμπνέει, τόσο για τους πολίτες της όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Η Ελλάδα είναι ένα ζωντανό παράδειγμα αντίστασης και επιμονής. Η ιστορία μας είναι γεμάτη διδάγματα και αποδείξεις ότι, όταν ενωνόμαστε, μπορούμε να ξεπεράσουμε κάθε εμπόδιο. Ας διατηρήσουμε ζωντανό το πνεύμα της αλληλεγγύης, της δημιουργικότητας και της αιώνιας ελπίδας. Ας αγωνιστούμε όλοι μαζί για μια Ελλάδα που αντιστέκεται, που αγωνίζεται, που ελπίζει και ζει. Μια Ελλάδα που θα φωτίσει το μέλλον μας, που θα μας εμπνεύσει να προχωρήσουμε και που θα μας κάνει περήφανους για την κληρονομιά μας.