Μόνο δωρεάν δεν είναι τελικά η παιδεία στην Ελλάδα όπως προκύπτει από την έρευνα του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ για τα έτη 2002-2014.
Σχεδόν 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ δαπάνησαν οι ελληνικές οικογένειες το 2014 για την εκπαίδευση των παιδιών.
Την ίδια στιγμή, οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση άγγιξαν τα 5,6 δισ. ευρώ για την ίδια χρονιά, με όλους ωστόσο να παραδέχονται ότι η ανταποδοτικότητά τους είναι χαμηλή.
Τι φταίει; Πού είναι το ποιοτικό και το ποσοτικό έλλειμμα; Ερωτήσεις προς απάντηση, την ίδια στιγμή που ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου –με δεδομένη τη γήρανση του εκπαιδευτικού πληθυσμού– επανέλαβε την ανάγκη για διορισμούς, αλλά χωρίς χρονοδιάγραμμα. «Η θέση της κυβέρνησης είναι σαφέστατη. Θα προχωρήσει σε διορισμούς. Δεν ξέρουμε πόσους, δεν ξέρουμε πώς –γιατί είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο σύστημα– αφού θα πρέπει να λάβουμε υπόψη την προϋπηρεσία αλλά επίσης και το γεγονός ότι και οι νέοι πρέπει να μπουν στον χώρο».
Ειδικότερα, από την ετήσια έρευνα για τα βασικά μεγέθη της εκπαίδευσης που διενήργησε το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ, με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Ν. Παΐζη, προκύπτουν τα ακόλουθα (τα στοιχεία είναι του 2014):
• Τα έξοδα των γονιών ξεκινούν από το Δημοτικό. Οι ιδιωτικές δαπάνες για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση ανήλθαν σε 815 εκατ. ευρώ, για τη δευτεροβάθμια σε 1,63 δισ. ευρώ, ενώ 683 εκατ. κόστισε η φοιτητική μετανάστευση εντός Ελλάδας και επιπλέον 150,9 οι σπουδές στο εξωτερικό.
• Για δίδακτρα σε φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης δαπανήθηκαν 500,8 εκατ. ευρώ, ενώ επιπλέον 271 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι κόστισαν τα ιδιαίτερα μαθήματα. Επίσης, 660,1 εκατ. ευρώ δαπανήθηκαν για φροντιστήρια ξένων γλωσσών. Πρόκειται για δαπάνες που η ελληνική οικογένεια θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ, καθώς κρίνει ελλιπές το δημόσιο σχολείο (π.χ. για ξένες γλώσσες, για άθληση, για την προετοιμασία για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις) είτε επειδή το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα δεν παρέχει σχετική πιστοποίηση γνώσεων. Επίσης, για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία δαπανήθηκαν 973,3 εκατ. ευρώ.
• Η δημόσια δαπάνη για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι 1.528,9 ευρώ ανά μαθητή και για τη δευτεροβάθμια 1.588 ευρώ ανά μαθητή. Συνολικά, οι δημόσιες δαπάνες άγγιξαν τα 5,6 δισ. ευρώ.
• Οι ελλείψεις σε υποδομές στα σχολεία είναι μεγάλες, με οξύτερο το πρόβλημα στα νηπιαγωγεία. Από την άλλη, το «πάγωμα» των μόνιμων διορισμών τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει σε γήρανση του πληθυσμού. Ενδεικτικά, η μέση ηλικία των εκπαιδευτικών είναι τα 47,5 έτη στα γενικά λύκεια, 45,7 στα επαγγελματικά και στα γυμνάσια 46,3 έτη.
• Συνολικά 37.610 μαθητές από όλες τις βαθμίδες διέκοψαν αδικαιολόγητα τη φοίτησή τους, με την πλειονότητα από την επαγγελματική εκπαίδευση. Η σχολική διαρροή στα γυμνάσια την περίοδο 2002-2014 ήταν υψηλότερη σε Ξάνθη, Δυτ. Αττική, Εβρο, Βοιωτία και Ροδόπη.
«Για πρώτη φορά, φαίνεται πως έχουμε την ακτινογραφία του εκπαιδευτικού μας συστήματος, όπως εξελίχθηκε σε ένα χρονικό συνεχές 12 ετών, 2002-2014. Πρόκειται για πορίσματα που σαφώς προβληματίζουν. Οφείλουμε να τα αξιοποιήσουμε στην κατεύθυνση της αλλαγής. Τι λείπει; Απουσιάζει η πίστη στην αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων, απουσιάζουν η επιμονή και η υπομονή απέναντι στις δυνάμεις που κάθε φορά ανθίστανται, απουσιάζει η δύναμη για να υπερβούμε τα ατομικά και προσωρινά συμφέροντα», ανέφερε η τομεάρχης Παιδείας της Ν.Δ. Νίκη Κ. Κεραμέως, η οποία ερωτηθείσα τόνισε ότι το κόμμα της είναι υπέρ των διορισμών, φθάνει να αποτυπωθούν οι ανάγκες. Στην παρουσίαση της έκθεσης παρευρέθηκε και ο τέως υπουργός Παιδείας Ν. Φίλης.
