Από το 2006 έχει θεσπισθεί η Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού να εορτάζεται κάθε δεύτερη Πέμπτη του Μαρτίου. Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Νεφρού είναι η ευαισθητοποίηση του πληθυσμού στη Νεφρική Νόσο. Μια σιωπηλή νόσο, που τις τελευταίες δεκαετίες έχει καταστεί μείζον πρόβλημα για τη δημόσια υγεία.
Με βάση πολλές αξιόπιστες μελέτες η επίπτωση της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου (ΧΝΝ) αυξάνει συνεχώς παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι το 2017 έπασχαν από ΧΝΝ 844 εκατομμύρια ασθενείς) με αποτέλεσμα να καθίσταται μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου του πληθυσμού.
Έτσι ενώ το 1990 η Νεφρική Νόσος αποτελούσε την 36η κυριότερη αιτία θανάτου παγκοσμίως, το 2013 βρισκόταν στη19η θέση και το 2017 στη 12η θέση. Υπολογίζεται ότι το 2040 η ΧΝΝ θα είναι 5η κυριότερη αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Ειδικότερα για την Ελλάδα, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πολίτες πάσχουν από Χρόνια Νεφρική Νόσο κάποιου σταδίου. Βρίσκονται σε τελικό στάδιο της νόσου (Αιμοκάθαρση, Περιτοναϊκή Κάθαρση, Μεταμόσχευση) περισσότεροι από 12.000 ασθενείς. Ήδη από το 2013 η Χρόνια Νεφρική Νόσος είναι μέσα στις 10 συχνότερες αιτίες θανάτου του Ελληνικού πληθυσμού (μαζί με τη Σιγκαπούρη και το Ισραήλ).
Αιτίες της αύξησης της συχνότητας της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου φαίνεται να είναι η αύξηση της επίπτωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη, της Αρτηριακής Υπέρτασης, της παχυσαρκίας αλλά και του προσδόκιμου επιβίωσης του πληθυσμού.
Συνέντευξη Τύπου (Ε.Ν.Ε.)
Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού 2025
Πέμπτη 13 Μαρτίου 2025 | 10:30
Electra Palace Hotel – Θεσσαλονίκη
Ομιλητές
Στυλιανός Παναγούτσος
Πρόεδρος Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας
Καθηγητής Νεφρολογίας Δ.Π.Θ.
Διευθυντής Πανεπιστημιακής Νεφρολογικής Κλινικής, Π.Γ.Ν. Αλεξανδρούπολης
Βασίλειος Λιακόπουλος
Πρόεδρος Διεθνούς Επιτροπής για την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού,
Καθηγητής Νεφρολογίας Α.Π.Θ.
Διευθυντής Β’ Νεφρολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη
Είναι καλά οι νεφροί σας;
Εντοπίστε έγκαιρα και προστατεύστε την υγεία των νεφρών
Υπολογίζεται ότι περίπου 850 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ) [1]. Εάν δεν εντοπιστεί και δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η ΧΝΝ μπορεί να προχωρήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, οδηγώντας σε σοβαρές επιπλοκές και πρόωρη θνησιμότητα. Εώς το 2040, η ΧΝΝ προβλέπεται να γίνει η 5η κύρια αιτία απώλειας ετών ζωής, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη για εφαρμογή παγκόσμιων στρατηγικών, με στόχο την καταπολέμηση της νεφρικής νόσου. [2]
Οι πληθυσμοί που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για εκδήλωση νεφρικής νόσου θα πρέπει να υποβάλλονται σε στοχευμένες εξετάσεις.
Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για εκδήλωση νεφρικής νόσου είναι:
*Σακχαρώδης Διαβήτης
*Αρτηριακή Υπέρταση
*Καρδιαγγειακή Νόσος
*Παχυσαρκία
*Οικογενειακό Ιστορικό νεφρικής νόσου
Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
*Οξεία Νεφρική Βλάβη
*Νεφρική νόσος που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη
*Αυτοάνοσα νοσήματα (όπως συστηματικός ερυθηματώδης λύκος ή αγγειίτιδα)
*Χαμηλό βάρος γέννησης ή προωρότητα
*Απόφραξη στο ουροποιητικό σύστημα
*Συχνά επεισόδια νεφρολιθίασης (πέτρες στους νεφρούς)
*Περιγεννητικές ανωμαλίες που επηρεάζουν τους νεφρούς ή το ουροποιητικό σύστημα
*Σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, η νεφρική νόσος συνδέεται συχνά με το θερμικό στρες σε αγρότες, με το δήγμα όφεος, με την έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες, φάρμακα και λοιμώξεις όπως ηπατίτιδα Β, C, HIV ή παρασιτώσεις [4] [5].
Απλές, μη επεμβατικές και οικονομικά αποδοτικές εξετάσεις για πληθυσμούς υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν:
*Μετρήσεις αρτηριακής πίεσης για τον έλεγχο της υπέρτασης.
*Τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), ο οποίος είναι μια εκτίμηση του σωματικού λίπους βασισμένος στο ύψος και το βάρος του ασθενούς. Ο ΔΜΣ μπορεί να υπολογιστεί εδώ.
*Εξέταση ούρων:
*Η λευκωματίνη (ή αλβουμίνη) στα ούρα (αλβουμινουρία) βοηθά στην εκτίμηση της νεφρικής βλάβης. Ο λόγος λευκωματίνης προς κρεατινίνη ούρων (uACR) είναι προτιμότερος.
*Εξετάσεις Αίματος:
oΓλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, γλυκόζη νηστείας ή γλυκόζη σε τυχαία μέτρηση για έλεγχο διαβήτη τύπου 2.
*Η κρεατινίνη ορού (πιο ακριβής αν συνδυαστεί με την κυστατίνη C) χρησιμοποιείται για την εκτίμηση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (eGFR) και την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας.
Οι πολιτικές έγκαιρης ανίχνευσης για τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης ΧΝΝ θα πρέπει να εφαρμόζονται παγκοσμίως με σκοπό αφενός τη μείωση του κόστους υγειονομικής περίθαλψης που σχετίζεται με τη νεφρική ανεπάρκεια και αφετέρου τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους.
*Οι κλινικοί γιατροί στην πρωτοβάθμια περίθαλψη καθώς και οι εργαζόμενοι πρώτης γραμμής στον τομέα της υγείας, θα πρέπει να εκπαιδεύονται ώστε να ενσωματώνουν τους ελέγχους για πιθανότητα ύπαρξης ΧΝΝ στην καθημερινή πρακτική που αφορά στους πληθυσμούς υψηλού κινδύνου, ακόμη και όταν ο χρόνος και οι πόροι είναι περιορισμένοι.
*Οι έλεγχοι για πιθανότητα ύπαρξης ΧΝΝ θα πρέπει να ενσωματώνονται στις υπάρχουσες πρακτικές υγείας (όπως οι έλεγχοι κατά τη διάρκεια της κύησης και της μητρότητας, στον HIV, τη φυματίωση και σε άλλες μη μεταδοτικές ασθένειες) με στόχο τη μείωση του κόστους και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας.
*Οι έλεγχοι μπορεί επίσης να πραγματοποιούνται και εκτός ιατρικών δομών, όπως π.χ. σε δημαρχεία ή εκκλησίες, ανάλογα με τους τοπικούς κανονισμούς και τους διαθέσιμους πόρους.
*Οι προσπάθειες θα πρέπει επίσης να επικεντρώνονται στην ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού, στην ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας και στην εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων που ενδυναμώνουν τους ασθενείς.
[1] Collaboration GBDCKD. Global, regional, and national burden of chronic kidney disease, 1990-2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet. Feb 29 2020;395(10225):709-733. doi: 10.1016/S0140-6736(20)30045-3
[2] Foreman KJ, Marquez N, Dolgert A, et al. Forecasting life expectancy, years of life lost, and all-cause and cause-specific mortality for 250 causes of death: reference and alternative scenarios for 2016-40 for 195 countries and territories. Lancet. Nov 10 2018; 392(10159):2052-2090. doi: 10.1016/S0140-6736(18)31694-5
[3] Johnson RJ, Wesseling C, Newman LS. Chronic Kidney Disease of Unknown Cause in Agricultural Communities. New England Journal of Medicine. 2019;380(19):1843-1852. doi: 10.1056/NEJMra1813869
[4] McCulloch M, Luyckx VA, Cullis B, et al. Challenges of access to kidney care for children in low-resource settings. Nature reviews Nephrology. 2021/01/01 2021;17(1):33-45. doi: 10.1038/s41581-020-00338-7
[5] Stanifer JW, Muiru A, Jafar TH, Patel UD. Chronic kidney disease in low- and middle-income countries. Nephrol Dial Transplant. Jun 2016;31(6):868-74. doi: 10.1093/ndt/gfv466
[6] Vassalotti JA, Centor R, Turner BJ, et al. Practical Approach to Detection and Management of Chronic Kidney Disease for the Primary Care Clinician. Am J Med. Feb 2016;129(2):153-162 e7. doi: 10.1016/j.amjmed.2015.08.025
[7] Vassalotti JA, Boucree SC. Integrating CKD Into US Primary Care: Bridging the Knowledge and Implementation Gaps. Kidney Int Rep. Mar 2022;7(3):389-396. doi: 10.1016/j.ekir.2022.01.1066
[8] Shlipak MG, Tummalapalli SL, Boulware LE, et al. The case for early identification and intervention of chronic kidney disease: conclusions from a Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) Controversies Conference. Kidney International. Jan 2021; 99(1):34-37. doi: 10.1016/j.kint.2020.10.012
https://www.worldkidneyday.org/translations/%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ac/
